Prawda czy mit? Ekspert podpowiada, jak unikać błędów w rozszerzaniu diety najmłodszych

Właściwe komponowanie diety w pierwszych latach życia jest niezwykle istotne dla prawidłowego rozwoju młodego organizmu. Niestety istnieje wiele nieścisłości związanych z rozszerzaniem diety, które mogą wprowadzać opiekunów w błąd. Z pomocą Marioli Darzyckiej, ekspertki BoboVita, rozwiewamy popularne mity i dostarczamy rzetelnych informacji dotyczących żywienia najmłodszych.

Niemowlę powinno być karmione wyłącznie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia

PRAWDA.

Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 6 pierwszych miesiącach życia niemowlę powinno być karmione wyłącznie piersią (1). Pokarm kobiecy w pełni zaspokaja zapotrzebowanie niemowlęcia na wszystkie niezbędne składniki odżywcze, jednocześnie zapewniając mu prawidłowy rozwój w pierwszym półroczu życia (2). Karmienie mlekiem mamy warto kontynuować także w drugim półroczu życia i później – przy jednoczesnym urozmaicaniu diety. W sytuacji, jeśli karmienie piersią nie jest możliwe, mama powinna wybrać (w porozumieniu z lekarzem pediatrą) odpowiednio dopasowane mleko następne (w 2. półroczu życia dziecka) lub odżywczą formułę na bazie mleka (po ukończeniu 1. roku życia).
Rozszerzanie diety powinno nastąpić nie wcześniej niż w 17. tygodniu życia (początek 5. miesiąca) i nie później niż w 26. tygodniu (początek 7. miesiąca) (3). W tym okresie u większości niemowląt dojrzewa zdolność przyjmowania pokarmów stałych. Dzieci nabywają umiejętność siedzenia z podparciem, a także osiągają dojrzałość nerwowo-mięśniową pozwalającą kontrolować ruchy głowy i szyi oraz jedzenie z łyżeczki (4)

Kolejność wprowadzania nowych konsystencji pokarmów nie ma znaczenia

MIT.

W 1. roku życia u dziecka szybko kształtuje się umiejętność gryzienia i żucia. Akceptacja pokarmów o konsystencji innej niż płynna rozwija się wraz z nabywaniem umiejętności oralnych (5). Dzieci odrzucają pokarmy, które trudno jest im żuć lub pogryźć. Właśnie dlatego pokarmy stałe należy wprowadzać stopniowo – zaczynając od tych o gładkiej konsystencji (puree, posiłki rozdrobnione), z czasem (około 8. miesiąca) przechodząc do pokarmów o większych cząstkach podawanych do samodzielnego jedzenia – tak aby pod koniec 12. miesiąca życia maluch jadł posiłki o dowolnej konsystencji (6).
Ze względu na trudniejszą akceptację smaku warzyw to właśnie te produkty należy wprowadzać do diety niemowlęcia jako pierwsze (zwłaszcza zielone). Ze smakiem owoców najlepiej zapoznać malucha około 2 tygodnie później, przy jednoczesnej kontynuacji podawania warzyw. Pamiętaj, że rodzaj pokarmu, jego konsystencja oraz sposób karmienia powinny być dopasowane do wieku i umiejętności rozwojowych dziecka.

Na etapie rozszerzania diety należy unikać pewnych grup produktów, takich jak jaja, ryby i gluten

MIT.

Jeśli nie istnieją żadne medyczne wskazania do tego, nie należy eliminować całych grup produktów z diety niemowlęcia. Jajko można wprowadzać do diety dziecka w całości – nie ma potrzeby oddzielania białka od żółtka. Konsystencję podawanego pokarmu należy dopasować do wieku i umiejętności malucha. Jeżeli niemowlę ma około 6 miesięcy, to ugotowanie i zmiksowanie jajka ułatwi mu jego zjedzenie. Starszemu dziecku, np. 8-miesięcznemu, można podać jajko w nieco większych cząstkach. Zawsze jednak należy pamiętać o dobrym ugotowaniu jajka – optymalnym czasem gotowania będzie 10-15 minut. W przypadku glutenu (zgodnie ze stanowiskiem EFSA) można go wprowadzać do diety dziecka w tym samym czasie, co inne pokarmy uzupełniające – od ukończenia 4. miesiąca życia do ukończenia 12. miesiąca życia (7). W diecie niemowląt mogą również pojawić się ryby – w niewielkich ilościach, nie częściej niż 1-2 razy w tygodniu, przy jednoczesnej obserwacji reakcji organizmu dziecka. Trzeba jednak pamiętać, aby unikać podawania ryb drapieżnych, takich jak tuńczyk, miecznik, rekin, makrela królewska czy płytecznik (8).
Wprowadzanie różnorodnych pokarmów do diety dziecka pomaga mu w akceptacji różnorodnych smaków i kształtowania właściwych nawyków żywieniowych. Podczas rozszerzania diety zawsze należy obserwować reakcję niemowlęcia na nowy pokarm.

Dzieci na diecie wegetariańskiej i wegańskiej nie są narażone na niedobory składników odżywczych

MIT.

Wszystkie niemowlęta i małe dzieci karmione dietą wegetariańską w dowolnej odmianie wymagają specjalistycznej porady i odpowiednio dobranej suplementacji. Największe ryzyko niedoboru składników pokarmowych stanowi stosowanie diety wegańskiej i dotyczy niedoboru żelaza, cynku, wapnia, witaminy B12, B2, A i D, a także DHA oraz białka (9). W przypadku diety laktoowowegetariańskiej niedobory dotyczą żelaza, cynku, witaminy D, DHA i białka (10).

Produkty przeznaczone specjalnie dla niemowląt i małych dzieci ze wskazaniem wieku na opakowaniu wspierają prawidłowe żywienie i rozwój najmłodszych

PRAWDA.

Produkty przeznaczone specjalnie dla niemowląt i małych dzieci, które posiadają wskazanie wieku na opakowaniu (np. po 6. miesiącu), zgodnie z przepisami prawa spełniają wyjątkowo restrykcyjne normy, a ich skład i konsystencja dopasowane są do potrzeb dziecka na określonym etapie rozwoju. Przykładem takiej żywności są obiadki i kaszki BoboVita. To jakość potwierdzona na 100% – zawarte w nich składniki zawarte przechodzą nawet kilkaset testów jakości i bezpieczeństwa. Mają prosty skład – są bez zbędnych dodatków (11)oraz ze składnikami w 100% naturalnego pochodzenia. Obiadki są z mięsem w 100% bez pozostałości antybiotyków, a ponadto zawierają kwas ALA dla prawidłowego rozwoju mózgu (12). Z kolei porcja kaszki PORCJA ZBÓŻ to pełnowartościowy posiłek (13) idealny dla maluszka na śniadanie czy na kolację. Warto sięgać po takie produkty, ponieważ są bezpieczne i różnorodne, dzięki czemu wspierają dobre nawyki żywieniowe, a te kształtują się już od najmłodszych lat i mają wpływ na zdrowie dziecka w przyszłości.
Ważne informacje: Zaleca się kontynuację karmienia piersią podczas wprowadzania pokarmów uzupełniających. Karmienie piersią powinno trwać tak długo, jak jest to pożądane przez matkę i dziecko. Karmienie piersią jest najlepsze dla dziecka.

1) World Health Organization, Infant and young child feeding, 2009.
2) Fewtrell M, Bronsky J, Campoy C i wsp. Complementary Feeding: A Position Paper by the European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition (ESPGHAN) Committee on Nutrition. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2017; 64:119-132.
3) Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci , Standardy Medyczne/Pediatria 2021, T. 18.
4) Tamże.
5) Carruth BR, Skinner JD. Feeding behaviors and other motor development in healthy children (2-24 months). J Am Coll Nutr 2002; 21:88-96.
6) „Guiding principles for complementary feeding of the breastfed child”. WHO
2003. https://www.who.int/nutrition/publications/guiding_principles_compfeeding_breastfed.pdf
7) Castenmiller J, de Henauw S, Hirsch-Ernst K i wsp.; EFSA NDA Panel (EFSA Panel on Nutrition, Novel Foods and Food Allergens). Scientific Opinion on the appropriate age range for introduction of complementary feeding into an infant’s diet. EFSA J 2019;17:5780.
8) Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci , Standardy Medyczne/Pediatria 2021, T. 18.
9) Fewtrell M, Bronsky J, Campoy C i wsp. Complementary Feeding: A Position Paper by the European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition (ESPGHAN) Committee on Nutrition. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2017; 64:119-132.
10) Tamże.
11) Zgodnie z przepisami prawa, żywność dla niemowląt i małych dzieci, w tym produkty BoboVita nie zawierają konserwantów, barwników i wzmacniaczy smaku.
12) Dotyczy tych obiadków BoboVita, które zgodnie z informacją na etykiecie zawierają kwas ALA dla prawidłowego rozwoju mózgu.
13) Porcja kaszki, przygotowana zgodnie z opisem na opakowaniu, stanowi pełnowartościowy posiłek.

/źródło - /