Jak zbilansowana dieta wpływa na samopoczucie seniora i jego zdrowie?

Na zdrowie i dobre samopoczucie seniora ma wpływ wiele czynników – uwarunkowania genetyczne, aktywność fizyczna, warunki mieszkaniowe, dostęp do opieki zdrowotnej, a także prawidłowa, zbilansowana dieta, bogata we wszystkie niezbędne składniki odżywcze, witaminy oraz mikroelementy. Warto więc wiedzieć, jakie są podstawowe zasady żywienia osób starszych. Dowiedz się więcej dzięki poradom przygotowanym przez specjalistów z Willi Łucja.

Z tekstu dowiesz się:

• jakie czynniki mogą negatywnie wpływać na żywienie seniorów,
• z czego powinna się składać zbilansowana dieta osoby starszej,
• co, jak często i w jakiej postaci powinien jeść senior.

W okresie starzenia w organizmie człowieka dochodzi do wielu zmian. Zdecydowana większość seniorów doświadcza m.in. problemów z układem krążenia, układem odpornościowym, szkieletowym, a także pokarmowym. Zmniejsza się wówczas wydzielanie soków trawiennych, praca jelit staje się wolniejsza, a to powoduje m.in. częste niestrawności, zaparcia, biegunki czy utratę apetytu. Z wiekiem zmniejsza się produkcja śliny, przełykanie staje się coraz trudniejsze. Niektóre przyjmowane leki powodują przewlekłą suchość w ustach, a braki w uzębieniu utrudniają gryzienie i rozdrabnianie pokarmów.

Coraz gorsza sprawność manualna seniorów może powodować, że osoba starsza rezygnuje z przygotowywania smacznych, zdrowych, apetycznych posiłków. Dieta jest jednak jednym z najważniejszych czynników przesądzających o zachowaniu zdrowia i dobrego samopoczucia – dlatego mimo tych trudności senior musi jeść, i to posiłki w odpowiednich proporcjach, ilościach oraz o odpowiednim składzie.

Dieta dla seniora – dlaczego jest tak ważna?

Dobrze zbilansowana dieta dla seniora jest ważna zarówno dla dobrego samopoczucia osoby starszej, jak i jej zdrowia. Z jednej strony nie od dziś wiadomo, że istnieją tzw. choroby dietozależne, których główną przyczyną są właśnie błędy żywieniowe (otyłość, nadciśnienie, osteoporoza, cukrzyca). Z drugiej strony – dieta może być ważnym elementem ich leczenia.

Dla przykładu: jedną z najczęstszych przyczyn przedwczesnych zgonów w naszym kraju są choroby układu krążenia. Liczne badania naukowe dowiodły, że ich występowanie jest ściśle powiązane ze spożywaniem bardzo dużych ilości tłuszczów pochodzenia zwierzęcego: tłustych mięs, wędlin, podrobów, pasztetów, masła itp. Z kolei spożywanie ryb, olejów roślinnych czy oliwy z oliwek znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby krążeniowe.

Znane są związki między spożywaniem dużych ilości owoców i warzyw, a mniejszym ryzykiem występowania nowotworów. Dostarczanie w diecie odpowiednich ilości wapnia zmniejsza zachorowalność na osteoporozę. Ograniczenie spożywania soli obniża z kolei ciśnienie tętnicze. Jak widać, dieta może mieć ogromny wpływ nie tylko na samopoczucie, ale i zdrowie seniora.

Dieta dla seniora – podstawowe zasady

Żywienie osób starszych powinno się opierać na kilku podstawowych zasadach.

• Należy jeść 5–6 niewielkich posiłków co 2–3 godziny – dzięki temu organizm będzie regularnie otrzymywał wszystkie składniki odżywcze. Zapobiegnie to też spożywaniu obfitych posiłków obciążających układ trawienny.
• Trzeba pić co najmniej 2 litry płynów dziennie – powinna to być głównie woda, a także soki owocowe i warzywne (jeśli nie ma przeciwwskazań zdrowotnych, można pić również herbatę i kawę).
• Podstawą diety powinny być pełnoziarniste produkty zbożowe, a także owoce i warzywa – są one bogatym źródłem węglowodanów złożonych, w tym błonnika, a także witamin oraz składników mineralnych.
• Trzeba pamiętać o odpowiedniej ilości wapnia w diecie – jest on niezbędny do zachowania zdrowia kości, a u osób starszych zapotrzebowanie na wapń wzrasta. Można go znaleźć głównie w produktach mlecznych.
• Zamiast tłuszczów pochodzenia zwierzęcego należy wybierać tłuszcze roślinne oraz ryby – zawierają wielonienasycone kwasy tłuszczowe, niezbędne do zachowania zdrowia serca i układu krążenia.
• Należy ograniczyć spożywanie cukru, słodyczy, gazowanych, kolorowych napojów – herbatę można osłodzić miodem, zamiast ciasta zjeść owoce lub orzechy, a zamiast napoju wypić owocowy kompot.
• Dla seniorów groźny jest nadmiar soli w diecie – może być przyczyną nadciśnienia. Do doprawiania potraw lepiej używać naturalnych ziół czy suszonych warzyw.

Uwaga! Jakiekolwiek suplementy diety dla seniorów powinny być przyjmowanie jedynie po konsultacji z lekarzem. Czasami ich składniki mogą np. wchodzić w niebezpieczne interakcje ze stosowanymi lekami. Podstawowym źródłem składników odżywczych, witamin i mikroelementów jest zawsze codzienna dieta.