Lek na chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych

Nowe dane przedstawione na Kongresie ESCEO w Krakowie, potwierdzają skuteczność dostępnego na receptę leku - krystalicznego siarczanu glukozaminy (pCGS) w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych

Najnowsze dane dotyczące stosowania krystalicznego siarczanu glukozaminy w terapii choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych potwierdzają:

• zasadność stosowania tego leku w terapii ChZS jako jedynej skutecznej formuły wśród glukozamin
• korzyści stosowania tego leku w aspekcie efektywności kosztowej opartej na skuteczności klinicznej

Kraków, 20.04.2018 – Międzynarodowe spotkanie ekspertów w zakresie osteoporozy, choroby zwyrodnieniowej stawów i chorób układu mięśniowo-szkieletowego, odbywające się w ramach Kongresu ESCEO (Europejskiego Towarzystwa Klinicznych i Ekonomicznych Aspektów Osteoporozy i Choroby Zwyrodnieniowej Stawów) było okazją do przedstawienia najnowszych danych dotyczących leczenia ChZS. Nowe dane potwierdziły zasadność stosowania krystalicznego siarczanu glukozaminy, wskazanego w zmniejszeniu nasilenia objawów i zapobiegania postępującej degeneracji stawów, jako rozwiązania opłacalnego w stosunku do korzyści klinicznych. Wykazano, że jedyną skuteczną w terapii ChZS postacią glukozaminy jest krystaliczny siarczan glukozaminy.

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest postępującą przewlekłą chorobą reumatyczną, wywołaną stanem zapalnym lub uszkodzeniem chrząstki stawowej, rozwijającą się w szczególności u osób narażonych na obciążenia stawów oraz w wyniku zaburzeń jakościowych i ilościowych w obrębie chrząstki stawowej. Schorzenie może doprowadzić do konieczności operacji wymiany stawu . Choroba zwyrodnieniowa stawów jest uważana za główną przyczynę niepełnosprawności na całym świecie. Zapadalność na to schorzenie rośnie – szacuje się, że ChZS dotyka ponad 250 milionów ludzi na całym świecie , przede wszystkim osoby powyżej 40 r.ż., głównie kobiety .

Dostępnych jest wiele preparatów w klasie SYSADOA, (z ang. symptomatic slow acting drugs in ostheoarthritis- wolno działających leków objawowych stosowanych w chorobie zwyrodnieniowej stawów) z różnymi stopniami zaleceń w wytycznych klinicznych . Wyniki najnowszych badań wykazują, że spośród preparatów zawierających glukozaminę tylko glukozamina w postaci krystalicznego siarczanu jest skuteczna w zmniejszeniu dolegliwości bólowych oraz poprawie czynności funkcjonalnej stawu kolanowego, a długofalowo może chronić przed progresją choroby. W przypadku glukozamin w innych postaciach niż krystaliczny siarczan dane nie potwierdzają podobnego istotnego efektu terapeutycznego.

„Wytyczne ESCEO z 2016 r., dotyczące postępowania w terapii ChZS stawu kolanowego zalecały rozważenie zastosowania w pierwszej linii terapii paracetamolu w połączeniu z lekiem z grupy SYSADOA (np. krystalicznego siarczanu glukozaminy lub siarczanu chondroityny o czystości farmaceutycznej). Od tego czasu w kilku publikacjach naukowych zwrócono uwagę na konsekwencje długotrwałego stosowania paracetamolu" - wyjaśnia prof. Jean-Yves Reginster z Departamentu Zdrowia Publicznego, Epidemiologii i Ekonomiki Zdrowia, Uniwersytetu w Liege - Centrum Współpracy WHO ds. Zdrowia Publicznego w zakresie Schorzeń Układu Mięśniowo-Szkieletowego i Starzenia się w Liege (Belgia). "ESCEO zdecydowało się przeprowadzić serię metaanaliz, dokonując ponownej oceny profilu bezpieczeństwa wszystkich leków stosowanych obecnie w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. Wykazano, że siarczan glukozaminy jest całkowicie bezpieczny; nie opisano działań niepożądanych, poważnych działań niepożądanych lub wycofania się pacjentów z badań przed ich zakończeniem. Wspomniane metaanalizy kwestionują stosowanie paracetamolu jako pierwszej linii leczenia ChZS stawu kolanowego. Wydaje się, że w pierwszej kolejności właściwym wyborem jest terapia oparta na krystalicznym siarczanie glukozaminy i siarczanie chondroityny o czystości farmaceutycznej".

"Wyjątkowość krystalicznego siarczanu glukozaminy polega na stabilności chemicznej, która umożliwia osiągnięcie farmakologicznie aktywnego stężenia leku w osoczu. Można powiedzieć, że zastosowana „technologia", powala na stopniowe uwalnianie i osiągnięcie efektywnego stężenia substancji czynnej. Dlatego też pozytywne wyniki z metaanaliz nie mogą zostać przeniesione na inne glukozaminy inne niż te w postaci krystalicznego siarczanu". - wyjaśnia prof. Luca Gallelli, profesor farmakologii klinicznej z Magna Graecia School of Medicine, University of Catanzaro (Włochy) - "Z tego powodu typowe kryteria dotyczące leków generycznych nie mają zastosowania do preparatów na bazie glukozaminy. W najnowszej publikacji ESCEO zaleca, aby te cząsteczki traktować jako „biopodobne": tj. aby dana postać glukozaminy mogła być uważana za odpowiednią do zastąpienia, musi wykazywać równoważność pod względem farmakokinetyki, właściwości farmakologicznych w warunkach in vitro i in vivo oraz oczywiście, wykazywać efektywność terapeutyczną w randomizowanych badaniach klinicznych z zastosowaniem placebo".

Podczas Kongresu w Krakowie poza wspomnianymi wyżej wynikami metaanaliz zaprezentowano również wyniki innego badania będącego analizą farmakoekonomiczną dot. krystalicznego siarczanu glukozaminy. Wyniki potwierdzają opłacalność stosowania tego leku w terapii choroby zwyrodnieniowej stawów w porównaniu z innymi preparatami. Wynik opiera się na metodologii z zastosowaniem syntetycznego miernika stanu zdrowia - Indeksu Użyteczności Zdrowia (Health Utilities Index), które obejmują wszystkie dostępne dane z badań z zastosowaniem różnych preparatów zawierających glukozaminę w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego.

"W realiach, gdzie mamy do czynienia z ograniczonymi środkami, przeznaczanymi na opiekę zdrowotną, ważne jest efektywne dysponowanie zasobami i przeprowadzanie badań efektywności kosztowej. Jeśli zestawimy ze sobą wszystkie badania z zastosowaniem preparatów na bazie glukozaminy okaże się, że wyniki są niespójne, nacechowane dużą różnorodnością, ponieważ postacie glukozaminy nie są sobie równe - wyjaśnia prof. Olivier Bruyère, profesor epidemiologii klinicznej w Departamencie Zdrowia Publicznego, Epidemiologii i Ekonomiki Zdrowia Uniwersytetu w Liège (Belgia) - "Analizując wysokiej jakości badania kliniczne, z niskim ryzykiem błędu, wyraźnie widać, że podgrupy badania, gdzie stosowano krystaliczny siarczan glukozaminy wyraźnie się wyróżniają. Badania z zastosowaniem krystalicznego siarczanu glukozaminy potwierdzają jego skuteczność w terapii bólu w porównaniu z placebo. Z kolei, inne preparaty okazały się nieskuteczne.
W długoterminowej obserwacji pacjentów z ChZS wykazano, że stosowanie krystalicznego siarczanu glukozaminy spowodowało znaczne zmniejszenie liczby innych przyjmowanych leków z powodu ChZS, takich jak niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz zmniejszenie liczby konsultacji i badań. Model symulacyjny dostarczył dane spójne z tym, co zaobserwowano w literaturze, tj. wykazał, że kiedy dana postać farmaceutyczna glukozaminy wykazuje skuteczność kliniczną, to zawsze przekłada się to na znaczącą efektywność kosztową".

Komentarz Profesora Eugeniusza J. Kucharza

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest dużym wyzwaniem dla medycyny. Jej częstość występowania zwiększa się z wiekiem, a wobec starzejącego się społeczeństwa wspomniana choroba jest problemem bardzo wielu osób. Sama choroba jest wynikiem sumacji wielu czynników uszkadzających stawy, przede wszystkim chrząstki stawowej, co powoduje uszkodzenie narządu ruchu objawiające się bólem i upośledzeniem czynności stawów. Niestety, choroba nie jest uleczalna. Dlatego wysiłki terapeutyczne są ukierunkowane na zmniejszane dolegliwości i spowolnienie postępu rozwoju dalszego uszkodzenia stawów.
Leczenie pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów musi uwzględnić, przede wszystkim, dwa czynniki – występowanie chorób towarzyszących (w wieku starszym częsta jest wielochorobowość) oraz przewlekłość terapii, której chorzy wymagają praktycznie do końca życia. Dlatego w tej chorobie takiego znaczenia nabierają metody terapeutyczne o udowodnionym bezpieczeństwie, podobnie, jak harmonijne łączenie terapeutycznych metod farmakologicznych i niefarmakologicznych.
Wystąpienia dotyczące glukozoaminy podczas Kongresu ESCEO w Krakowie po raz kolejny przypomniały rolę leków z grupy SYSADOA (wolno działających leków objawowych stosowanych w chorobie zwyrodnieniowej stawów), a także podkreśliły, że nie każda postać farmaceutyczna glukozoaminy jest skuteczna. Badania kliniczne wskazują na skuteczność wyłącznie formy krystalicznej omawianej substancji. Wydaje się, że ze względu na bezpieczeństwo stosowania i skuteczność, krystaliczna forma glukozoaminy może być zalecana u większości pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów. Niestety, lek ten może być niewystarczający u części chorych i wtedy można go uzupełniać lekami z innych grup farmakologicznych.

Eugeniusz Józef Kucharz

Prof. dr hab. n. med. Eugeniusz Józef Kucharz jest kierownikiem Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Reumatologii i Immunologii Klinicznej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. W latach 2014-2017 był prezesem Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego.

Podpis do zdjęcia: Po sesji podczas Kongresu w Krakowie dnia 20 kwietnia 2018 r. Od lewej: Jean-Yves Reginster (Belgia), Eugeniusz J. Kucharz, Luca Gallelli (Włochy).

/źródło - /