Kardiolodzy wobec zagrożeń zdrowotnych XXI wieku Drukuj Email
Wpisany przez S.Z.   
czwartek, 17 stycznia 2019 12:05

Kardiolodzy wobec zagrożeń zdrowotnych XXI wieku

SUKCESY POLSKIEJ KARDIOLOGII W 2018 ROKU I WYZWANIA NA 2019 ROK

Ponad 11 mln nowych przypadków chorób układu sercowo-naczyniowego i 3,9 mln zgonów z ich powodu stwierdza się każdego roku w Europie − tak przedstawiają się najnowsze dane epidemiologiczne. Jak wynika z analiz Głównego Urzędu Statystycznego, co roku z przyczyn kardiologicznych umiera aż 175 tysięcy Polaków.

 

Choroby układu sercowo-naczyniowego są nadal główną przyczyną zgonów w Europie i odpowiadają za 40 proc. wszystkich zgonów u mężczyzn i 49 proc. u kobiet. Zdaniem ekspertów co najmniej 80 proc. przypadków chorób układu krążenia można by zapobiec, poprzez modyfikację czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, takich jak m.in. palenie tytoniu i brak aktywności fizycznej oraz kontrolę już występujących zaburzeń i chorób, w tym wysokiego poziomu cholesterolu, nadwagi, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy.

Rozwiązania systemowe. Kompleksowa opieka

Świadomość społeczna zagrożeń związanych z chorobami układu krążenia i konsekwencjami, jakie ze sobą niosą wciąż jest w Polsce niewystarczająca. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne dostrzega potrzebę szerokiej edukacji społeczeństwa i podejmuje aktywne działania na rzecz budowania świadomości wokół zagrożeń kardiologicznych oraz kształtowania właściwych nawyków i postaw prozdrowotnych Polaków. Jednocześnie proponuje i wprowadza wiele zmian na poziomie systemowym, których celem jest poprawa jakości leczenia pacjentów i zmniejszenie śmiertelności spowodowanej chorobami układu sercowo-naczyniowego.

Efektem skoordynowanych działań w obszarze opieki nad pacjentami chorującymi na niewydolność serca, po przebytym zawale lub udarze mózgu było opracowanie i przygotowanie do realizacji m.in. pilotażu programu Kompleksowej Opieki nad Pacjentem z Niewydolnością Serca (KONS), pilotażu programu leczenia ostrej fazy udaru niedokrwiennego mózgu za pomocą przezcewnikowej trombektomii mechanicznej naczyń domózgowych lub wewnątrzczaszkowych oraz rozwój programu Kompleksowej Opieki nad Pacjentem po Zawale Serca (KOS-zawał).

Wychodząc naprzeciw gwałtownie postępującemu problemowi, jakim jest epidemia niewydolności serca, Ministerstwo Zdrowia we współpracy z Polskim Towarzystwem Kardiologicznym przygotowało i ogłosiło w listopadzie 2018 roku pilotaż programu KONS.
To narodowy program na rzecz skutecznego leczenia i zapobiegania niewydolności serca oraz kompleksowej opieki nad pacjentami z tą chorobą. Dzięki programowi, który jest unikalny w skali świata, Polska pretenduje do tytułu lidera w opiece kardiologicznej. Celem programu, który łączy w sobie elementy profilaktyki, diagnostyki, kardiologii interwencyjnej, elektroterapii, opieki ambulatoryjnej, farmakoterapii i rehabilitacji jest przede wszystkim redukcja śmiertelności wśród pacjentów, podniesienie jakości życia chorych i ich rodzin, zapewnienie aktywnego nadzoru nad przebiegiem choroby, ograniczenie liczby hospitalizacji i lepsze wykorzystanie dostępnych środków na leczenie pacjentów, a w konsekwencji zatrzymanie epidemii niewydolności serca.

W celu zapewnienia pacjentom po zawale serca ciągłości procesu diagnostyki i leczenia kardiologicznego w kolejnych 12 miesiącach od wypisu ze szpitala, Polskie Towarzystwo Kardiologiczne wraz z Ministerstwem Zdrowia oraz Narodowym Funduszem Zdrowia opracowało i wdrożyło program KOS-zawał. Polska jest jedynym krajem w Europie, w którym wprowadzono tak nowoczesną formę kompleksowej opieki nad pacjentem po zawale serca. Sukcesywnie rozwijający się w 2018 roku program KOS-zawał realizowany jest obecnie w ok. 50 ośrodkach w 12 województwach w Polsce, a 90 proc. ankietowanych pacjentów, uczestniczących w tym programie, uważa, że opieka kardiologiczna jest lepsza lub zdecydowanie lepsza, niż dotychczas.

Ministerstwo Zdrowia opracowało koncepcję programu, który przyczyni się do optymalizacji opieki nad pacjentami z udarem mózgu, pozwalając Polsce na dorównanie światowym standardom opieki w tym obszarze. Trombektomia mechaniczna jako metoda leczenia zabiegowego udaru niedokrwiennego to procedura wielospecjalistyczna, wymagająca współpracy ekspertów wielu specjalności. W ramach pilotażu, ogłoszonego w grudniu 2018 roku, do interdyscyplinarnej grupy interwencyjnego leczenia udaru mózgu dołączyli kardiolodzy, którzy będą realizować je obok radiologów, neurologów, neurochirurgów, chirurgów naczyniowych oraz angiologów.

„Wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań jest ważne dla systemu ochrony zdrowia z uwagi na efektywność kosztową, ale przede wszystkim jest kluczowe dla skutecznego leczenia chorych. Rozwój koordynowanej i kompleksowej opieki nad pacjentami to inwestycja w sukcesywną poprawę stanu zdrowia polskiego społeczeństwa” – powiedział prof. Piotr Ponikowski, prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, podczas konferencji prasowej „Kardiolodzy wobec zagrożeń zdrowotnych XXI wieku. Sukcesy polskiej kardiologii w 2018 roku i wyzwania na 2019 rok”.

Polskie Towarzystwo Kardiologiczne blisko pacjenta

Działalność Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego koncentruje się wokół potrzeb pacjentów. Świadomi i dysponujący szeroką wiedzą pacjenci stają się aktywnymi uczestnikami debaty publicznej na temat optymalizacji rozwiązań dedykowanych polskim pacjentom kardiologicznym oraz ważnym partnerem działań na rzecz budowania społecznej świadomości związanej ze skutkami chorób układu sercowo-naczyniowego i przeciwdziałania im. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne traktuje współpracę z organizacjami pacjenckimi jako naturalne dopełnienie swojej misji, wspiera ich działalność edukacyjną i docenia głos pacjentów podczas ważnych wydarzeń naukowych, takich jak konferencje i warsztaty kardiologiczne, Międzynarodowy Kongres Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego czy wydarzeń prospołecznych, takich jak Światowy Dzień Serca.

Innowacje przyszłością kardiologii

Jednym z głównych celów Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego jest tworzenie i wspieranie najnowszych technologicznie rozwiązań, służących rozwojowi kardiologii. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne proponuje powołanie tzw. Centrów Doskonałości, których zadaniem będzie wprowadzanie innowacyjnych procedur i technologii medycznych połączone z kompleksową opieką kardiologiczną i kardiochirurgiczną nad pacjentami. Centra Doskonałości, jako ośrodki o charakterze edukacyjnym, referencyjnym i doradczym, miałyby pomóc w utrzymaniu leczenia chorób serca na wysokim poziomie oraz wprowadzeniu do Polski światowych rozwiązań. Działalność Centrów Doskonałości z powodzeniem może stanowić zaplecze merytoryczne dla wdrażania projektów naukowych realizowanych przez powstającą z inicjatywy Ministerstwa Zdrowia Agencję Badań Medycznych, w której Polskie Towarzystwo Kardiologiczne widzi duży potencjał rozwojowy.

„Jesteśmy przekonani, że tak doskonałe rozwiązanie, jakim jest Agencja Badań Medycznych, pozwoli − w oparciu o duże polskie badania systemowe, jak np. KONS − podjąć optymalne decyzje odnośnie finansowania określonych rozwiązań oraz przyczyni się do rozwoju tak potrzebnych w Polsce niekomercyjnych badań klinicznych, a w przyszłości do wdrażania oryginalnych, innowacyjnych polskich technologii medycznych, służących m.in. pacjentom kardiologicznym” – powiedział prof. Piotr Ponikowski, prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

W centrum uwagi Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego znajduje się także rozszerzenie dostępu pacjentom do najnowszych osiągnięć technologicznych, takich jak telemedycyna i teleopieka, które są odpowiedzią na wyzwania przyszłości w kontekście leczenia starzejącego się społeczeństwa oraz rozwój innowacyjnych usług i technologii medycznych dla potrzeb kardiologii, przy wykorzystaniu wysokospecjalistycznych rejestrów medycznych. Ich prowadzenie daje szansę na stworzenie jednolitego systemu danych − Big Data − który posłuży do optymalizacji prowadzonych projektów medycznych, umożliwi ich ocenę i będzie pomocny przy opracowaniu założeń kolejnych rozwiązań stosowanych w systemie ochrony zdrowia.

W kierunku zdrowych serc

Praca nad zmianą świadomości społecznej na temat zagrożeń, jakie niosą za sobą choroby kardiologiczne, której efektem będzie podejmowanie prozdrowotnych decyzji, niezmiennie pozostaje priorytetem Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Wśród najważniejszych wyzwań polskiej kardiologii ważne miejsce zajmuje dostosowanie opieki zdrowotnej do wyzwań demograficznych, przede wszystkim wprowadzenie efektywnego kosztowo leczenia, szczególnie w kontekście częstej zapadalności osób w wieku produkcyjnym na choroby kardiologiczne, które generują koszty pośrednie i bezpośrednie związane z hospitalizacją i absencją chorobową. Ponadto priorytetem pozostaje skuteczniejsza profilaktyka i edukacja, przejawiająca się w kształtowaniu zdrowego stylu życia: promocji zdrowia, zdrowej i bezpiecznej żywności, aktywności fizycznej oraz zmniejszeniu liczby ryzykownych zachowań społeczeństwa: palenia tytoniu, nadużywania alkoholu oraz stosowania nieodpowiedniej diety. Stojąc wobec wyzwań zdrowotnych XXI wieku konieczne jest uświadomienie sobie skali zagrożenia, jakie powodują następstwa chorób układu sercowo-naczyniowego, ale przede wszystkim podjęcie konkretnych działań w trosce o zdrowie serc przyszłych pokoleń Polaków.

„KARDIOLODZY WOBEC ZAGROŻEŃ ZDROWOTNYCH XXI WIEKU. SUKCESY POLSKIEJ KARDIOLOGII W 2018 ROKU I WYZWANIA NA 2019 ROK”


MATERIAŁ INFORMACYJNY

KOS-Zawał:
Program Kompleksowej Opieki nad Pacjentem po Zawale Serca (KOS-zawał) to program opieki i rehabilitacji kardiologicznej dla pacjentów po zawale mięśnia sercowego. Uruchomiony został 1 października 2017 roku i ma na celu zapewnienie pacjentom ciągłości procesu diagnostyki i leczenia kardiologicznego w ciągu 12 miesięcy po przebytym zawale serca. KOS-zawał stanowi podstawę do prowadzenia nowatorskiej i nowoczesnej medycyny z wykorzystaniem telemedycyny, telekardiologii oraz telerehabilitacji.
W ramach programu możliwe jest połączenie leczenia szpitalnego (zabiegowego i zachowawczego), rehabilitacji kardiologicznej oraz kardiologicznej opieki specjalistycznej.
KOS-zawał to nowoczesny i spójny system, który pozwala na poprawę jakości opieki nad pacjentami po zawale serca i efektywniejsze wydawanie publicznych środków. O realizacji danej procedury w programie, w tym o jej terminie, decydują wyłącznie względy merytoryczne, nie administracyjne. Obecnie program realizowany jest w ok. 50 ośrodkach w 12 województwach w Polsce. W ciągu pierwszego półrocza 2018 roku wprowadzono do programu 6,5 tys. pacjentów.
Z danych dotyczących satysfakcji pacjentów z uczestnictwa w programie w Klinice Kardiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Opolu, uzyskanych pod koniec 2018 roku, wynika, że 98 proc. zakwalifikowanych do udziału w programie pacjentów uważa, że udział w programie wpłynął na poprawę ich bezpieczeństwa zdrowotnego, a 90 proc. chorych, którzy w przeszłości przebyli już ostry zespół wieńcowy i byli pod opieką kardiologiczną – że opieka w programie KOS-zawał jest lepsza lub zdecydowanie lepsza, niż dotychczas prowadzona opieka kardiologiczna u chorych po zawale serca.
KONS:
Program Kompleksowej Opieki nad Pacjentem z Niewydolnością Serca (KONS) to narodowy program na rzecz skutecznego zapobiegania i leczenia niewydolności serca oraz kompleksowej opieki nad pacjentami z tym zespołem chorobowym. KONS, opracowany wspólnie przez Ministerstwo Zdrowia oraz Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, w sposób systemowy łączy kardiologię interwencyjną, elektroterapię, wieloprofilową opiekę ambulatoryjną, farmakoterapię i rehabilitację.
Celem wprowadzenia kompleksowej, koordynowanej opieki nad chorymi z niewydolnością serca jest wydłużenie przeżycia chorych, redukcja częstości ich hospitalizacji, zmniejszenie absencji chorobowej, poprawa jakości życia oraz spadek kosztów pośrednich wynikających ze zwolnień lekarskich i rent chorobowych.
Koordynacja systemu opieki nad pacjentami uwzględnia zaangażowanie wielu specjalistów, w odpowiednim czasie i okolicznościach, optymalizację farmakoterapii, edukację pacjentów, zaplanowaną obserwację odległą i wsparcie psychospołeczne.
Program zakłada współpracę kardiologów i lekarzy rodzinnych, tak, aby umożliwić pacjentom leczenie możliwie blisko miejsca zamieszkania, czyli u lekarza POZ. Bliska współpraca ośrodka leczenia niewydolności serca z POZ umożliwić ma m.in. telefoniczne konsultacje lekarzy.
Pilotaż, realizowany przez 6 ośrodków w całej Polsce, obejmie swoim zasięgiem 5 tysięcy pacjentów. Do pilotażu wybrane zostały:
• Gdański Uniwersytet Medyczny w Gdańsku,
• Instytut Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie,
• Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu,
• Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu,
• Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II w Krakowie,
• Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.
Pilotaż programu został ogłoszony 21 listopada 2018 roku i został zaplanowany na 2 lata.
Trombektomia mechaniczna:
Udar mózgu jest w Polsce, podobnie jak w innych krajach rozwiniętych, wiodącą przyczyną inwalidztwa. Trombektomia mechaniczna w udarze niedokrwiennym mózgu (TM) to zabieg polegający na dotarciu cewnikami do wnętrza tętnicy mózgowej, zlokalizowaniu skrzepliny (zatoru) powodującego udar i jego mechanicznym usunięciu.
Jest to podstawowy − rekomendowany przez międzynarodowe wytyczne − sposób postępowania w udarze niedokrwiennym u chorych, u których udar spowodowany jest zatkaniem tzw. dużych tętnic mózgowych i którzy spełniają kryteria dotyczące m.in. wielkości strefy niedokrwionej w stosunku do rdzenia martwiczego w (wykonywanych rutynowo u pacjentów − kandydatów do TM) badaniach neuroobrazowych.
Wieloośrodkowe badania wykazały jednoznacznie, że TM wdrożona w ciągu 6 godzin od zachorowania bardzo znacząco zmniejsza stopień niepełnosprawności spowodowany udarem, a wdrożona odpowiednio wcześnie (w ciągu 2 godzin) powoduje uniknięcie niepełnosprawności u aż 90 proc. chorych. Najnowsze badania wykazały ponadto, że część (odpowiednio zakwalifikowanych) chorych odnosi korzyść z TM wykonanej nawet 16 czy 24 godziny od początku udaru.
Procedura trombektomii mechanicznej w leczeniu udaru niedokrwiennego jest stosowana w Polsce już od kilku lat, niemniej jednak liczba tych zabiegów była dotychczas bardzo niewielka. 1 grudnia 2018 r. Ministerstwo Zdrowia zainaugurowało oficjalny program pilotażowy. Jego celem nie jest testowanie metody trombektomii jako takiej, ale wypracowanie optymalnego modelu organizacji leczenia w warunkach polskich oraz zbudowanie sieci powiązanych jednostek, co umożliwi zapewnienie pacjentom całodobowego odpowiednio szybkiego dostępu do zabiegu trombektomii w wyspecjalizowanych do tego placówkach. TM jako metoda leczenia zabiegowego udaru niedokrwiennego to procedura wielospecjalistyczna, wymagająca współpracy ekspertów wielu specjalności.
W ramach pilotażu do interdyscyplinarnej grupy interwencyjnego leczenia udaru mózgu dołączyli kardiolodzy i angiolodzy, którzy będą realizować je obok radiologów, neurologów, neurochirurgów czy chirurgów naczyniowych.
W pierwszej fazie pilotażu udział weźmie siedem placówek, które musiały spełnić szereg wymogów, by przystąpić do programu:
• Górnośląskie Centrum Medyczne im. prof. Leszka Gieca Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach,
• Kliniczny Szpital Wojewódzki nr 2 im. św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie,
• Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Szpital Zachodni im. św. Jana Pawła II w Grodzisku Mazowieckim,
• Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4 w Lublinie,
• Szpital Uniwersytecki w Krakowie,
• Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku,
• Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie.

Centra Doskonałości:
Centra Doskonałości (Centres of Excellence) to ośrodki o najwyższym poziomie referencyjności, realizujące zadania w zakresie opracowywania i wdrażania innowacyjnych procedur oraz technologii medycznych wraz z kompleksową opieką kardiologiczną i kardiochirurgiczną nad pacjentami.
Polskie Towarzystwo Kardiologiczne postuluje utworzenie kilku tego typu jednostek w różnych regionach kraju, które mogłyby powstać na bazie już istniejących, wiodących ośrodków przygotowanych do wykonywania wysokospecjalistycznych procedur.
Celem utworzenia Centrów Doskonałości jest wprowadzanie istniejących na świecie przełomowych rozwiązań z zakresu kardiologii do praktyki klinicznej w Polsce oraz prace nad nowatorskimi polskimi innowacjami. Wśród zadań możliwych do realizacji przez tego typu placówki jest również biobankowanie, czyli gromadzenie materiału biologicznego i jego analiza pod kątem diagnostyki i poszukiwania nowych form terapii, a także rozwój medycyny translacyjnej.

Polskie Towarzystwo Kardiologiczne

Istnieje od 1954 roku. Jest jednym z najbardziej licznych towarzystw medycznych w Polsce (zrzesza 5 538 osób) i pod względem liczebności członków − na 56 stowarzyszonych w strukturach Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (European Society of Cardiology) towarzystw naukowych − zajmuje równie wysokie, 5. miejsce.

Polskie Towarzystwo Kardiologiczne prowadzi działalność naukową, edukacyjną, szkoleniową i społeczną na rzecz profilaktyki i zwalczania chorób układu krążenia oraz promocji i ochrony zdrowia w zakresie kardiologii i dziedzin medycyny z nią związanych. Upowszechnia wiedzę o postępach kardiologii i kardiochirurgii wśród lekarzy i innych pracowników ochrony zdrowia, inicjuje i wspiera badania naukowe w dziedzinie chorób serca i naczyń, współdziała z parlamentem, administracją państwową, samorządową, mediami oraz innymi podmiotami i organizacjami w usprawnianiu opieki kardiologicznej w Polsce.

„Klub 30”, działający w ramach Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, jest strukturą o statusie sekcji założoną jako forum integracji dla młodych polskich kardiologów, którzy osiągnęli międzynarodowy sukces naukowy w wieku poniżej 40 lat. Głównym celem funkcjonowania Klubu jest zacieśnianie więzi w środowisku poprzez spotkania, wymianę myśli naukowej oraz doświadczeń i dzielenie się inspirującymi pomysłami badawczymi. Klub był także inspiracją do powstania w strukturach Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego inicjatywy „Cardiologists of Tomorrow”, angażującej młodych naukowców w misję kształtowania przyszłości światowej kardiologii.

Polskie Towarzystwo Kardiologiczne zwraca szczególną uwagę na edukację zdrowotną w zakresie profilaktyki chorób serca, którą postrzega jako jedno z najważniejszych wyzwań współczesnej kardiologii w naszym kraju. Z myślą o pacjentach i ich bliskich, eksperci Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego opracowali dedykowane portale informacyjno-edukacyjne, które stanowią kompendium wiedzy na temat chorób układu sercowo-naczyniowego.

Portale dla pacjentów przygotowane przez specjalistów Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego:

www.slabeserce.pl  − portal edukacyjny dla pacjentów i ich bliskich poświęcony niewydolności serca. Witryna prezentuje fakty dotyczące choroby, w tym objawy, powikłania z nią związane, możliwości leczenia, etc., a także motywuje do podejmowania działań profilaktycznych, zachęcając do zmiany stylu życia. Serwis odpowiada także na ważne pytanie − jak żyć z niewydolnością serca − na przykładzie pacjentów, których historie prezentowane są na stronie,

www.arytmiagroziudarem.pl  − portal edukacyjny dla pacjentów i ich bliskich, którego celem jest pogłębienie wiedzy na temat migotania przedsionków − najczęściej występującej arytmii serca oraz związanego z tym ryzyka − zagrożenia udarem mózgu. Odwiedzając stronę można dowiedzieć się np. jakie są objawy arytmii serca, jak prawidłowo mierzyć tętno, czy też jak postępować w przypadku zdiagnozowania migotania przedsionków,

www.copozawale.pl  − portal edukacyjny dla pacjentów i ich bliskich, który stanowi swoiste kompendium wiedzy dla wszystkich tych, którzy przebyli zawał serca. Strona pomaga zrozumieć zawał serca, zawiera odpowiedzi na pytania dotyczące jego leczenia, a także zwraca uwagę na objawy tego groźnego schorzenia.

/źródło - /fot. pixabay/

Poprawiony: czwartek, 17 stycznia 2019 12:30