Zatorowość płucna - groźne powikłanie zakrzepicy Drukuj Email
Wpisany przez Natalia Jeziorska   
czwartek, 19 lipca 2018 08:58

Zatorowość płucna – groźne powikłanie zakrzepicy

Ból w klatce piersiowej, duszności, przyspieszony oddech, krwioplucie – to najczęstsze objawy zatoru tętnicy płucnej. Stan ten wymaga szybkiej interwencji medycznej. W przeciwnym razie może doprowadzić nawet do śmierci. Co warto wiedzieć o zatorowości płucnej?

Zatorowość tętnicy płucnej – najczęściej jest konsekwencją nieleczonej zakrzepicy

Z zatorem tętnicy płucnej mamy do czynienia wtedy, gdy tętnica płucna zostanie częściowo lub całkowicie zatkana przez jakiś materiał zatorowy. Tym, co zamyka tętnicę płucną jest przeważnie skrzeplina (grudka skrzepniętej krwi), rzadziej zbitka tłuszczu. Najczęściej taka skrzeplina tworzy się w żyle kończyny dolnej – żyle podudzia, żyle udowej lub żyle miednicy mniejszej. Stąd łatwo może się przemieścić do wyżej położonych części ciała. Jeśli fragment skrzepu dojdzie do płuc, to istnieje ryzyko częściowego lub całkowitego zatkania tętnicy płucnej i zablokowania krążącej w niej krwi.

Obecność skrzepliny w żyle świadczy o występowaniu zakrzepicy. Jest to choroba żył uwarunkowana wieloma czynnikami.

Stan po operacji, a może wada wrodzona - skąd w żyłach biorą się zakrzepy?

Skrzeplina może powstać na skutek zwolnienia przepływu krwi w żyłach - spowodowanego np. długotrwałym unieruchomieniem (po operacji, w wyniku choroby czy wielogodzinnej podróży samochodem). Czynnikiem ryzyka zakrzepicy będzie również uszkodzenie śródbłonka naczyń krwionośnych powstałe np. w wyniku urazu czy zabiegu chirurgicznego (może to być również cięcie cesarskie). I wreszcie do powstania skrzepliny może dojść na skutek wzmożonej krzepliwości krwi. Przyczyn nadkrzepliwości jest wiele – począwszy od ciąży, po stosowanie antykoncepcji hormonalnej, palenia papierosów, a skończywszy na...czynnikach genetycznych.

Są bowiem osoby, które mają wrodzoną skłonność do zachorowania na zakrzepicę. To osoby z tzw. trombofilią wrodzoną, która oznacza uwarunkowaną genetycznie podatność na zakrzepy. Trombofilia wrodzona nie daje widocznych objawów i wywołują ją określone mutacje genetyczne, w tym mutacja czynnika V Leiden i genu protrombiny. Gdy istnieje podejrzenie trombofilii wrodzonej, wystarczy sięgnąć po prosty test genetyczny, który wykryje ww. mutacje albo wykluczy ich obecność.

Jeszcze zakrzepica, czy już zator płucny – jakie objawy powinny nas zaniepokoić?

Zakrzepica w 2/3 przypadków przebiega bezobjawowo. U 1/3 chorych obserwuje się natomiast ból, zaczerwienienie i zwiększenie obwodu kończyny. Może być ona również cieplejsza i bardziej wrażliwa na dotyk. Jeśli do ww. objawów dojdzie jeszcze ból w klatce piersiowej i problemy z oddychaniem, nagły atak kaszlu, krwioplucie oraz przyspieszony oddech, to prawdopodobnie mamy już do czynienia z zatorem tętnicy płucnej. W takim przypadku chora osoba powinna natychmiast trafić pod opiekę lekarzy, ponieważ zatorowość płucna jest stanem zagrażającym życiu.

Jak diagnozuje się zator płucny?

W celu rozpoznania zatoru płucnego wykonuje się przede wszystkim badania obrazowe: angio-TK tętnic płucnych (tzw. spiralna tomografia komputerowa), dzięki której możemy dowiedzieć się, czy tętnice płucne oraz pień płucny są zatkane czy nie. Niektórzy lekarze zamiast tomografii komputerowej wykonują tzw. scyntografię perfuzyjną płuc. Diagnostyka zatoru tętnicy płucnej obejmuje również rentgen klatki piersiowej oraz badanie poziomu D-dimerów.

Co robić, gdy dojdzie do zatoru płucnego?

Gdy wystąpią objawy mogące sugerować zatorowość płucną, należy natychmiast zgłosić się do lekarza. Zator tętnicy płucnej może bowiem zakończyć się zatrzymaniem krążenia i śmiercią. W leczeniu zatorowości płucnej, podobnie zresztą jak w leczeniu samej zakrzepicy, stosuje się leki przeciwzakrzepowe. W ciężkich przypadkach chory otrzymuje leki trombolityczne, które mają za zadanie rozpuścić istniejący już skrzep. Warto dodać, że osoby, które miały już raz zakrzepicę, narażone są na nawrót. Jeśli dodatkowo mają trombofilie wrodzoną, ryzyko nawrotu jest jeszcze większe. Dlatego w przypadku zakrzepicy i trombofilii wrodzonej tak ważna jest profilaktyka. Dzięki niej chory ma szansę uchronić się przed zatorem tętnicy płucnej.

Autor: Natalia Jeziorska, testDNA, www.testdna.pl
Zdjęcie: ©dolgachov/123rf.com