Hipertriglicerydemia – o czym warto pamiętać

Hipertriglicerydemia to rodzaj hiperlipidemii oznaczający podwyższony poziom trójglicerydów we krwi. Niezdiagnozowana może doprowadzić do miażdżycy, zawału serca a nawet ostrego zapalenia trzustki. Tymczasem, aż 30% Polaków nie wie czym jest hipertriglicerydemia, oraz jak jej zapobiegać.

Gdzie leży przyczyna?

Z hipertriglicerydemią mamy do czynienia, gdy poziom trójglicerydów we krwi przekracza 150 mg/dl. Choroba ta często jest wynikiem niezdrowej diety, braku ruchu i otyłości. Nieprawidłowy styl życia należy do najczęstszych „grzechów” człowieka przeciwko zdrowiu. Niestety, skłonność do hipertriglicerydemii jest także cechą dziedziczną. Ta odmiana hipertriglicerydemii, zwana rodzinną, lub zespołem chylomikronemii ujawnia się już w młodym wieku i może wymagać leczenia farmakologicznego już we wczesnym okresie. Do podwyższenia stężenia trójglicerydów mogą również przyczynić się niektóre leki, takie jak sterydy, betablokery, czy leki moczopędne.

Hipertriglicerydemii nie towarzyszą konkretne objawy. W skrajnych przypadkach pierwszym objawem mogą być silne bóle brzucha wynikające z zapalenia trzustki. W zdiagnozowaniu hipertriglicerydemii niezbędne jest wykonanie badań krwi. Hipertriglicerydemię można rozpoznać, gdy oznaczenia lipidowe są podwyższone przynajmniej w 2 badaniach, wykonanych w odstępie 2-3 tygodni. W celu zminimalizowania ryzyka uzyskania nieprawidłowych wyników należy pamiętać o przestrzeganiu kilku podstawowych zasad, takich jak: nie picie alkoholu 2-3 dni przed badaniem, przeprowadzanie badania na czczo (12h od ostatniego posiłku), nie przyjmowanie leków wpływających na gospodarkę lipidową (chyba, ze badanie jest wykonywane w celu oceny skuteczności terapii), a także przeprowadzanie badania nie wcześniej niż 3 tygodnie po przebyciu łagodnych chorób i od 6 tygodni do 3 miesięcy po przebyciu ostrych chorób, zawału serca czy zabiegów chirurgicznych.

Badanie poziomu lipidów we krwi powinien przeprowadzać każdy po 20 roku życia i powtarzać je co 3-4 lata od 30 roku życia. Natomiast osoby starsze, bądź osoby szczególnie narażone na choroby związane z miażdżycą, czyli pacjenci zmagający się z nadwagą bądź cukrzycą, powinny powtarzać je nawet co roku. – zwraca uwagę dr Wojciech Król, kardiolog, ekspert portalu Zdrowa ONA.

Jaką dietę stosować...?

Do środków farmakologicznych przepisywanych przez lekarza w przypadku hipertriglicerydemii należą statyny bądź fibraty, których zadaniem jest unormowanie gospodarki lipidowej. Kluczowym sposobem przeciwdziałania hipertriglicerydemii jest jednak stosowanie odpowiedniej diety. Przy jej ustalaniu główną zasadą, jaką powinniśmy się kierować jest indywidualność. W tym celu najlepiej należy udać się do dietetyka, który biorąc pod uwagę występowanie u nas dodatkowych chorób, takich jak nadwaga, cukrzyca, czy nadciśnienie tętnicze będzie w stanie dopasować ją do naszych potrzeb.

W przypadku zdiagnozowania hipertriglicerydemii bardzo ważna jest współpraca pacjenta z lekarzem i oraz z dietetykiem. Niewskazane jest spożywanie tłustego mięsa, smażonych potraw, fast foodów i cukrów. Szczególną uwagę należy zwrócić na zawartość w naszej diecie węglowodanów, gdyż sama redukcja tłuszczów nie przyniesie pożądanego efektu. Niektóre węglowodany przechodzą przemiany w wątrobie i mogą być przemieniane do trójglicerydów, wobec czego powinniśmy ograniczyć ich ilość. Węglowodany te znajdują się m.in. w owocach, słodyczach czy produktach wysoko przetworzonych. Mocno zalecane jest natomiast spożywanie produktów pełnoziarnistych bogatych w błonnik takich jak pełnoziarnisty makaron, ryż czy pieczywo. – wskazuje ekspert programu Zdrowa ONA mgr Ewa Kurowska, dietetyk.

• W jaki sposób powinna się odżywiać osoba która ma podwyższony poziom trójglicerydow? Odpowiada dietetyk, ekspert programu Zdrowa ONA, mgr Dr Ewa Kurowska: https://www.youtube.com/watch?v=p0vdXTjTvsY

Dyslipidemia niejedno ma imię

Dyslipidemia, chociaż według badań może dotyczyć aż prawie połowy Polaków, nadal dla wielu z nas jest pojęciem niezrozumiałym i groźnym. O jej rodzajach, a także o tym jak jej zapobiegać opowiada ekspert „Zdrowa Ona“ dr Wojciech Król, kardiolog.

Dyslipidemia, oznacza zaburzenia stężenia lipidów i lipoprotein w osoczu. Może być ona przyczyną chorób takich jak: choroba wieńcowa, udar niedokrwienny mózgu, czy miażdżyca tętnic obwodowych. Zazwyczaj powstaje w wyniku prowadzenia niezdrowego stylu życia, w szczególności charakteryzującego się nieprawidłową dietą, niską aktywnością fizyczną, czy też obecnością używek. Dyslipidemie często mają podłoże genetyczne. Rozróżnić możemy cztery główne rodzaje dyslipidemii: hipercholesterolemię, hipertrójglicerydemie, displidemię aterogenną oraz hiperlipidemię mieszaną.

Rozróżnić możemy również dwie przyczyny dyslipidemii: pierwotną oraz wtórną. Dyslipidemia pierwotna najczęściej spowodowana jest czynnikami środowiskowymi, takimi jak nieprawidłowa dieta, brak aktywności fizycznej, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, a także uwarunkowania genetyczne. Natomiast dyslipidemia wtórna towarzyszy innym chorobom, bądź występuje w trakcie przyjmowania leków.

Hipercholesterolemia

Oznacza zwiększenie stężenia cholesterolu w osoczu. Obecnie szacuje się, że hipercholesterolemia występuje u około 60% dorosłych Polaków, w tym przez 65% pozostaje nierozpoznana. Jej objawy mają zwykle źródło w powikłaniach chorobowych, takich jak choroby niedokrwienne serca, miażdżyca tętnic szyjnych czy tętnic kończyn dolnych. Leczenie polega przede wszystkim na wdrożeniu zaleceń dotyczących zmiany diety oraz wprowadzeniu aktywności fizycznej. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie farmakoterapii statynami.

Nieprawidłowe stężenia cholesterolu we krwi:

• LDL ≥3,0 mmol/l (115 mg/dl)
• cholesterolu całkowitego ≥5,0 mmol/l (190 mg/dl)

Hipertrójglicerydemia

Charakteryzuje się podwyższonym stężeniem trójglicerydów. Jej przyczyną są głównie przyczyny środowiskowe tj.: nadwaga, otyłość, palenie papierosów, ale i dieta bogata w węglowodany. Sprzyjać jej mogą niektóre schorzenia, np.: cukrzyca typu 2, przewlekła niewydolność nerek, zespół nerczycowy. Mogą towarzyszyć jej również objawy np.: powstanie żółtych plamek lub grudek, występujących na kolanach, łokciach, pośladkach, powiekach. Dodatkowo istnieje możliwość wystąpienia powiększenia wątroby i śledziony, a także odkładanie się trójglicerydów w siatkówce i zaburzenia widzenia. Stabilizację poziomu trójglicerydów we krwi osiąga się przede wszystkim leczeniem dietetycznym, z uwzględnieniem aktywności fizycznej. Nieleczona hipertrójglicerydemia może prowadzić do ostrego zapalenia trzustki.

Hipertrójglicerydemia:
Stężenie trójglicerydów od 1,7 mmol/l (150 mg/dl).

Dislipidemia aterogenna

Charakteryzuje się złożonymi zaburzeniami lipidowymi, czyli podwyższonym stężeniem triglicerydów (TG), niskim stężeniem cholesterolu frakcji HDL, obecnością małych gęstych cząsteczek LDL i niekiedy podwyższeniem stężenia cholesterolu frakcji LDL. Zaburzenia tego rodzaju związane są z szybszym rozwojem miażdżycy. Są również najczęściej obecne u pacjentów chorujących na cukrzycę, czy zespół metaboliczny. Zaburzenie to nie daje żadnych typowych objawów. Chorzy na displidemię aterogenną przeważnie zmagają się z nadwagą i otyłością. Ta odmiana displidemii towarzyszy także również wielu innym chorobom, takim jak: alkoholizm, żółtaczka, marskość wątroby, bulimia, anoreksja, choroby nerek czy szpiczaka mnogiego. Leczenie polega przede wszystkim na zmianie trybu życia: dieta, aktywność fizyczna. Dla dobrej kontroli zaburzeń lipidowych tego rodzaju może wystąpić konieczność leczenia farmakologicznego statynami lub fibratami.

Hiperlipidemia mieszana

Charakteryzuje ją współwystępowanie podwyższonego stężenia trójglicerydów i obniżonego stężenia cholesterolu frakcji HDL oraz jednocześnie podwyższonego stężenia cholesterolu frakcji LDL. Jest ona poważnym zaburzeniem gospodarki lipidowej. Tak jak inne dyslipidemie nieleczona może prowadzić do choroby niedokrwiennej serca, rozwoju miażdżycy, a nawet zawału. Do charakterystycznych objawów wynikających z powikłań związanych z miażdżycą należą: obniżona tolerancja na wysiłek fizyczny, bóle w klatce piersiowej, duszności, zawroty głowy, niedokrwienia i bóle kończyn.

Co jeśli to za mało...?

Nie należy jednak zapominać o skłonnościach genetycznych, które są dość częstą przyczyną zaburzeń lipidowych we krwi. Najpopularniejszą postacią tego schorzenia jest hipercholesterolemia rodzinna. Defekt genetyczny polega w jej przypadku na nieprawidłowym utylizowaniu cholesterolu w tkankach, w wyniku, czego frakcje LDL, czyli tzw. „złego cholesterolu” odkładają się w ścianach naczyń krwionośnych, doprowadzając do przyspieszonego rozwoju miażdżycy. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż zmiany te rozwijają się już w bardzo młodym wieku, sprawiając, że na zawał serca czy udar mózgu może umrzeć nawet 20-letnia osoba. Jako, że w przypadku hipercholesterolemii rodzinnej przyczyną zachorowania nie jest ani nieprawidłowa dieta, ani brak aktywności fizycznej, w jej przypadku należy zastosować bardziej interwencyjne leczenie.

U pacjentów cierpiących na hipercholesterolemię rodzinną należy dążyć do osiągnięcia maksymalnej redukcji stężenia cholesterolu LDL przy pomocy środków farmakologicznych. Kluczową rolę odgrywa również diagnostyka kaskadowa, która pozwala z pokolenia na pokolenie wykrywać kolejne przypadki zachorowań. Rozpoznanie choroby u jednej osoby pozwala bowiem na prowadzenie badań przesiewowych w rodzinie i na objęcie opieką zdrowotną nawet dzieci – dodaje dr Wojciech Król, kardiolog, ekspert programu Zdrowa ONA.

Cukrzyca a zaburzenia lipidowe

Obecnie szacuje się, że na cukrzycę choruje 5% Polaków, a więc 1,6 mln osób. Dyslipidemie są ważnym i często występującym u chorych na cukrzycę czynnikiem dodatkowo zwiększającym ryzyko chorób układu krążenia. Uważa się, że dyslipidemia dotyczy około 60-80 proc. chorych na cukrzycę typu 2. Natomiast u chorych z cukrzycą typu 1 zaburzenia lipidowe stwierdzane są u co dziesiątej osoby.

Jakie są konsekwencje nieleczenia hipertrójglicerydemii? Odpowiada kardiolog dr Wojciech Król, ekspert programu Zdrowa ONA: https://www.youtube.com/watch?v=zQyNQI-q1IM

/źródło - /