14 listopada - Światowy Dzień Walki z Cukrzycą - Menu dla Diabetyka |
Wpisany przez S.Z. |
sobota, 14 listopada 2015 15:11 |
Światowy Dzień Walki z Cukrzycą 14 listopada 2015 r. NA CUKRZYCĘ CHORUJE BLISKO 387 MILIONÓW OSÓB NA ŚWIECIE, TO WIĘCEJ NIŻ CAŁA POPULACJA USA. JEDYM Z NAJWIĘKSZYCH CZYNNIKÓW RYZYKA ZACHOROWAŃ NA CUKRZYCĘ TYPU DUGIEGO JEST OTYŁOŚĆ. DLATEGO TEMATEM PRZEWODNIM TEGOROCZNEGO „ŚWIATOWEGO DNIA WALKI Z CUKRZYCĄ" JEST DIETA. Światowy Dzień Walki z Cukrzycą został ustanowiony w 1991 roku przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną, by zwrócić uwagę na problem cukrzycy i rosnącej liczby diabetyków. Tego dnia na całym świecie dyskutuje się o cukrzycy, jej skutkach, trudnościach z jakimi muszą mierzyć się diabetycy oraz sposobach zapobiegania i leczenia choroby, która ma status epidemii XXI wieku. W 2015 roku tematem przewodnim Światowego Dnia Walki z Cukrzycą jest zdrowe odżywianie. Menu dla diabetyka, czyli jak to ugryźć... Odpowiednio skomponowana dieta jest kluczowym elementem dobrego zarządzania taką chorobą jak cukrzyca. Jak się okazuje jest to jeden z najtrudniejszych elementów zmiany stylu życia, z jakim muszą się zmierzyć diabetycy. Dlatego w listopadzie 2014 roku Koalicja na Rzecz Walki z Cukrzycą powołała do życia akcję społeczną „Menu dla diabetyka". Badania przeprowadzone przez Koalicję potwierdzają, że dla osób z cukrzycą przestrzeganie diety jest znacznym problemem. Diabetycy z niechęcią przyjmują konieczność wprowadzenia ograniczeń żywieniowych, a w konsekwencji niewiele wiedzą o tym, jak powinna wyglądać prawidłowo dobrana dieta. Jeśli nawet mają taką wiedzę, to rzadko z niej korzystają i zdecydowanie bardzie wolą się „trochę poruszać" niż wprowadzać ograniczenia w jedzeniu. Tymczasem ograniczenia dietetyczne obowiązują osobę z cukrzyca przez całe życie, a złą dietą, zawierającą dużo węglowodanów prostych można zniszczyć każdą, nawet najbardziej wyrafinowaną terapię cukrzycy. W ramach projektu „Menu dla diabetyka" Koalicja na Rzecz Walki z Cukrzycą edukuje osoby z cukrzycą na temat jedzenia oraz do sięgania po nowe potrawy i produkty. Celem działań jest także pokazanie, że dieta cukrzycowa nie musi być nudna. Organizatorzy i partnerzy akcji stawiają nie tylko na wartości odżywcze i właściwy bilans składników, ale także na smak! Do akcji w 2015 roku przyłączyli się restauratorzy, producenci żywności, restauratorzy i szefowie kuchni oraz blogerzy kulinarni i media, którzy na stronie www.menudiabetyka.pl współtworzą bazę przepisów, porad i inspiracji, które pomogą diabetykom w komponowaniu codziennej diety. Dieta – wyzwanie dla diabetyków. W badaniu „Społeczny obraz cukrzycy w Polsce"*, które zostało przeprowadzone przez Koalicję na rzecz walki z cukrzycą we współpracy z TNS, zapytano osoby z cukrzycą co jest dla nich najtrudniejsze w codziennym życiu z chorobą. Zdecydowana większość przyznała, że dieta i ograniczenia żywieniowe to najtrudniejsze wyzwanie. Badani w większości zgadzają się co do tego, że dieta ma kluczowe znaczenie w leczeniu cukrzycy, chociaż pojawiają się pojedyncze opinie, że poziom cukru regulują leki, a sama dieta jest nieskuteczna. Niektórzy twierdzą wręcz, że stosują zasadę „zero ograniczeń". Dominująca opinia trzech czwartych respondentów (76%) jest jednak taka, że dobór, ilość i częstotliwość jedzenia ma duże znaczenie w terapii cukrzycy. Źródła informacji o diecie są różne – zwykle są to ogólne wskazania od lekarza. Badani rzadko poszukują informacji na własną rękę, a nieliczni mają książki z przepisami (czasami po rodzicach chorych na cukrzycę). Wydaje się, że większość kieruje się zdroworozsądkowymi, ogólnymi przekonaniami. Często dostosowują posiłek do poziomu cukru bądź dawki insuliny odpowiednio do planowanego posiłku: „jak ja mam dziś wysoki poziom cukru, to muszę zjeść coś delikatniejszego". Respondenci zdają sobie sprawę z tego, że na odpowiednią dietę składa się nie tylko jakość, ale także regularność posiłków: „[przejście na] pięciokrotne posiłki z dwóch". I na tym poziomie zaczynają się problemy wynikające z faktu, że wiele osób ma mgliste pojęcie o tym, jak powinna wyglądać dieta cukrzycowa. Można odnieść wrażenie, że posiadane przez respondentów informacje są bardzo ogólne, co nie pozwala na odpowiednie komponowanie posiłków. Odniesienia do wymienników węglowodanów były wielką rzadkością. Pojawiają się także opinie, że chory na cukrzycę może jeść wszystko, ale w ograniczonych ilościach. Widać było, że dla części uczestników badań fokusowych usłyszane od innych informacje były nowością. Respondenci sami przyznali, że przestrzeganie diety (jakakolwiek by ona była) jest dużym problemem. Zwykle nie ma mowy o odrębnej kuchni dla chorego – dlatego badani jedzą to, co je się w domu, jedynie w mniejszych ilościach i/lub z wyłączeniem pewnych potraw. Wiele osób przyznaje, że zdarza im się sięgnąć po coś słodkiego – zwłaszcza przy „okazjach". Bardziej doświadczeni chorzy zwiększają w takich wypadkach dawki insuliny. Niektórzy nie mogą pogodzić się z tym, że „inni piją piwo, a my wodę mineralną". Można podejrzewać, że również odbija się to na diecie badanych. Bywa, że to rodzina „upomina" chorego, który sięga po coś słodkiego. Niektórzy respondenci zwrócili uwagę na to, że redukcja masy ciała pomaga kontrolować poziom cukru. Ogólnie rzecz ujmując, zalety diety zwykle nie były kwestionowane, ale już konieczność zachowania samodyscypliny dietetycznej stanowi dla wielu pacjentów duży problem. * Badania zostały przeprowadzone przez TNS OBOP we wrześniu 2010 roku techniką CAPI, w dwóch falach na reprezentatywnej grupie 2010 Polaków w wieku powyżej 15 lat. Badanie realizowano w ramach dwóch kolejnych fal, dla n = 1005 w pierwszej fali i dla n = 1005 w drugiej fali – łącznie przeprowadzono 2010 wywiadów. Badania zostały przeprowadzone przez Koalicję na Rzecz Walki z Cukrzycą techniką ankiety na losowej próbie 435 chorych na cukrzycę . Badania zostały przeprowadzone przez TNS OBOP w październiku 2010 roku techniką zogniskowanych wywiadów grupowych (FGI) wśród chorych na cukrzycę (pacjentów z cukrzycą typu 2, 6 grup: Warszawa, Łódź; łącznie 36 osób). Łatwiej zapobiegać niż leczyć – zdrowa dieta nie tylko dla cukrzyków. Dieta cukrzycowa posiada główne zastosowanie u osób chorych na cukrzycę, jednakże z powodzeniem mogą również stosować ją osoby zdrowe. Jak każda inna, powinna pokrywać zapotrzebowanie na składniki odżywcze oraz witaminy i składniki mineralne. Posiłki należy przyjmować regularnie 4-5 razy dziennie (przy cukrzycy typu 1 aż 6-7 razy dziennie). Ten sposób żywienia stosować może niemal każda osoba z uwzględnieniem indywidualnego dziennego zapotrzebowania na kalorie. Poza lekami i aktywnością fizyczną, to właśnie dieta jest istotnym elementem procesu leczenia cukrzycy. Warunkuje ona utrzymanie właściwego poziomu glukozy i lipidów (tłuszczów) we krwi oraz optymalizuje wartości ciśnienia tętniczego. Dobrze dobrana dieta zmniejsza także ryzyko wystąpienia groźnych powikłań cukrzycy, redukuje też ryzyko chorób naczyniowych. Dieta cukrzycowa nie różni się szczególnie od zdrowej, prawidłowo zbilansowanej diety zdrowego człowieka. Posiłki składają się z takich samych potraw, w których wbrew pozorom jest także miejsce na deser. Największym wyzwaniem jest zachowanie odpowiednich proporcji, a na początku po prostu konieczność „przestawienia" się ze złych nawyków żywieniowych. Na ogół przy tej diecie zaleca się 3 główne posiłki, tj. śniadanie, obiad, kolacja oraz 2 przekąski w trakcie dnia, tj. II śniadanie i podwieczorek. Należy przede wszystkim ograniczyć w diecie spożywania węglowodanów prostych, w tym cukrów (słodycze, ciastka, żywność przetworzona, produkty zbożowe, słodkie napoje). Indeks glikemiczny jest podstawowym wskaźnikiem diety cukrzycowej. Zależny od składu posiłków oraz sposobu ich przygotowania. Im bardziej rozgotowany, rozdrobniony produkt tym wyższy indeks glikemiczny np.: otręby ryżowe mają indeks IG-19, wafle ryżowe IG-82 a płatki ryżowe IG-89. Gotowanie, jak i inne typy podgrzewania powodują rozpad skrobi w pokarmie, przez co indeks glikemiczny zwiększa się. Procesy technologiczne powodują to, że skrobia jest bardziej podatna na trawienie i wchłanianie, co powoduje wzrost indeksu glikemicznego. Na indeks glikemiczny ma wpływ również obecność białek i tłuszczów, które powodują zmniejszenie jego wartości. Tłuszcz opóźnia opróżnianie żołądka oraz efektywność wchłaniania i trawienia węglowodanów co obniża indeks glikemiczny potraw. Również dojrzewanie i przechowywanie owoców i warzyw wpływa na wartość indeksu. Indeks glikemiczny niedojrzałych owoców jest zdecydowanie niższy niż owoców dojrzałych. PRODUKTY ZALECANE W DIECIE CUKRZYCOWEJ: • NABIAŁ (kefir, chudy twaróg, jogurt naturalny)
Najważniejsze zasady diety cukrzycowej 1. Regularne posiłki. Ważne jest przestrzeganie dziennego harmonogramu żywieniowego. Posiłki w diecie cukrzycowej należy jadać dość często w mniejszych ilościach. Najlepiej, by odbywało się to w 3-4 godzinnych odstępach czasowych. To przyczynia się do wyzbycia uczucia głodu. To z kolei wiąże się ze zmniejszeniem stężenia cukru w naszym organizmie. Pierwszy posiłek spożywamy najpóźniej do 2 godzin po przebudzeniu, a ostatni do 2 godzin przed snem. 5. Białko. Zalecane są przede wszystkim produkty zawierające białko to ryby i chude mięsa. Oczywiście również można zastosować rośliny strączkowe, a także chudy nabiał. 6. Tłuszcze. Źródłami tłuszczu w diecie powinny być oleje roślinne, orzechy; 7. Warzywa. Zalecane są niemal wszystkie warzywa z wyłączeniem ziemniaków, buraków, a także kukurydzy. Te należy spożywać jak najrzadziej, max. 2 razy w tygodniu; 8. Napoje. Należy spożywać napoje bez dodatku cukru, oczywiście najlepsza jest zwykła, czysta, niegazowana woda, lub też kawa bez cukru. 9. Błonnik. Zaleca się spożywanie błonnika (25-40 g/d), który spowalnia proces trawienia węglowodanów, a także hamuje nagłe skoki glukozy we krwi 10. Magnez. Zwiększa zdolność tolerancji glukozy dlatego zaleca się spożywanie produktów bogatych w ten minerał m.in. orzechy, rośliny strączkowe. Czym jest cukrzyca? Cukrzycą określa się różne choroby metaboliczne o niejednorodnej patogenezie charakteryzujące się przewlekłym podwyższeniem poziomu glukozy we krwi (czyli hiperglikemią) spowodowanym zaburzeniem wydzielania i/lub działania insuliny. Przewlekle utrzymujące się zwiększone stężenie glukozy we krwi prowadzi do groźnych powikłań dotyczących m.in. układu krążenia, układu nerwowego, oczu, nerek itd. W dużej mierze można im jednak zapobiec lub opóźnić ich wystąpienie, jeśli choroba zostanie wcześnie rozpoznana i będzie skutecznie leczona. Cukrzyca to przewlekła choroba, w której przebiegu stężenie glukozy we krwi jest zbyt duże. Stężenie glukozy we krwi jest obniżane przez działanie jednego hormonu – insuliny. Jeżeli insulina nie jest produkowana przez organizm lub jest produkowana w niewystarczających ilościach albo występuje oporność tkanek na działanie insuliny, wówczas stężenie glukozy we krwi wzrasta i rozwija się cukrzyca. Objawy cukrzycy to: zmęczenie, senność, utrata masy ciała, wzmożone pragnienie, oddawanie dużych ilości moczu, zakażenia skóry, dróg moczowych i narządów płciowych, zaburzenia widzenia. Typy cukrzycy Jak powstaje cukrzyca? Powikłania cukrzycy Retinopatia cukrzycowa to uszkodzenie siatkówki oka. Najbardziej skrajną postacią powikłań ocznych jest ślepota. Neuropatia cukrzycowa jest uszkodzeniem układu nerwowego. Jedną z najczęstszych jej postaci jest tak zwana polineuropatia cukrzycowa z dość charakterystycznymi objawami, np. drętwieniem, zaburzeniem czucia, uczuciem bólu lub parzenia stóp i rąk. Innym rodzajem neuropatii cukrzycowej jest neuropatia autonomicznego układu nerwowego odpowiadającego za pracę większości narządów i układów organizmu człowieka. Objawy tego rodzaju neuropatii to: zaburzenia pracy serca, nieprawidłowości ciśnienia tętniczego (brak obniżenia ciśnienia w nocy), zaburzenia pracy przewodu pokarmowego (zaparcia, biegunki, zgaga), zaburzenia erekcji. Nefropatia cukrzycowa to uszkodzenie funkcji nerek prowadzące do ich niewydolności i konieczności leczenia dializami lub przeszczepem nerki. Zespół stopy cukrzycowej, czyli zaburzenie unerwienia i – w mniejszym stopniu – ukrwienia stóp może doprowadzić do deformacji, mikrourazów, trudno gojących się owrzodzeń i infekcji tkanek głębokich stopy, a w ostateczności do martwicy. Cukrzyca jest najczęstszą przyczyną nieurazowych amputacji stóp. Choroba wieńcowa serca i zawał serca to najczęstsze przyczyny zgonów chorych na cukrzycę. Wielu chorych z cukrzycą nie przeżywa pierwszego zawału serca natomiast choroba niedokrwienna ośrodkowego układu nerwowego jest jedną z przyczyn udarów mózgu. INFORMACJE O KOALICJI NA RZECZ WALKI Z CUKRZYCĄ Koalicja na Rzecz Walki z Cukrzycą jest organizacją powołaną w kwietniu 2009 roku z inicjatywy Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej w celu edukacji oraz zwiększenia efektywnej profilaktyki i diagnostyki cukrzycy w Polsce. Koalicja reprezentuje największe polskie organizacje podejmujące pracę na rzecz osób chorych na cukrzycę: Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Polską Federację Edukacji w Diabetologii, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, Górnośląskie Stowarzyszenie Diabetyków, Dziennikarski Klub Promocji Zdrowia, Ogólnopolską Federację Organizacji Pomocy Dzieciom i Młodzieży Chorym na Cukrzycę, fundację Cukrzyca u Dzieci. Koalicję wspierają także miesięcznik „Diabetyk" oraz portal www.mojacukrzyca.org. Intencją koalicjantów jest, aby poprzez zakrojone na szeroką skalę działania edukacyjne w ramach kampanii „Cukrzyca – więcej niż cukier", „Menu dla diabetyka" oraz „Listopad miesiącem walki z cukrzycą" aktywnie wpływać na zwiększanie świadomości społecznej w zakresie cukrzycy, zmienić upraszczające podejście do choroby, a także uświadomić jej interdyscyplinarny charakteru i współzależność z prowadzonym stylem życia. Radę programową Koalicji tworzą m.in. ks. Arkadiusz Nowak (Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej) oraz prof. dr hab. n. med. Leszek Czupryniak (prezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego). Listopad miesiącem „Menu dla diabetyka" Koalicja na Rzecz Walki z Cukrzycą ogłasza w tym roku listopad „Miesiącem Menu dla diabetyka". Z początkiem miesiąca startują w ramach tej akcji projekty, mające na celu promocję diety cukrzycowej wśród diabetyków i wszystkich tych, którzy chcą cukrzycy zapobiec. W ramach projektu postała książka kulinarna z przepisami dla diabetyków, aplikacja mobilna ułatwiająca komponowanie posiłków, a w wybranych restauracjach będzie można znaleźć dania dedykowane diabetykom.
Książka kulinarna „Menu dla diabetyka"
/źródło - Koalicja na Rzecz Walki z Cukrzycą/
|
Poprawiony: sobota, 14 listopada 2015 15:29 |