Test na HPV i BRCA1 – badania genetyczne, dzięki którym unikniesz nowotworu!

„Ten problem mnie nie dotyczy". Tak myśli pewnie większość kobiet, gdy ktoś tylko wspomina o nowotworach ginekologicznych. Podczas gdy, każdego roku odnotowuje się tysiące nowych przypadków kobiet z rakiem narządu rodnego. Diagnoza spada zwykle na pacjentkę jak grom z jasnego nieba, nagle i bez zapowiedzi. Warto jednak sobie uświadomić, że rak nie powstaje w ciągu jednego dnia. Może rosnąc w naszym ciele całymi miesiącami, a my nie będziemy zdawać sobie z tego sprawy. Wiele pacjentek o swojej chorobie dowiaduje się za późno. A przecież wystarczy wykonać kilka prostych badań, aby móc potem zareagować na czas i „wypłoszyć„ intruza z naszego organizmu. Jakie badania powinna wykonać każda kobieta, która chce cieszyć się dobrym zdrowiem?

Cytologia i test na HPV – niezbędne w profilaktyce raka szyjki macicy!

Rak szyjki macicy jest w większości powodowany różnymi typami wirusa HPV, zwanego inaczej wirusem brodawczaka ludzkiego (Human Papilloma Virus). Według statystyk zakażeniu tym patogenem ulega w swoim życiu ok. 80% osób aktywnych seksualnie.

Do dnia dzisiejszego opisano ponad 100 różnych odmian wirusa brodawczaka ludzkiego, większość z nich to odmiany tzw. niskiego ryzyka. Znane są jednak również takie szczepy HPV, które mogą powodować rozrost nieprawidłowych komórek i prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy. Odmiany te to najczęściej HPV 16 i 18.

Główną drogą zakażenia HPV są kontakty seksualne. W społeczeństwie pokutuje mylne przekonanie, że współżyjąc tylko z jednym partnerem nie ma ryzyka infekcji. Tymczasem, nawet jeśli utrzymujemy kontakty seksualne z jedną osobą, to takie prawdopodobieństwo istnieje, choć jest oczywiście dużo mniejsze. Każda kobieta, która chce się dowiedzieć czy jest nosicielką wirusa i tym samym czy jest narażona na rozwój nowotworu może wykonać genetyczny test na HPV. Badanie to polega na znalezieniu DNA wirusa w pobranym od pacjentki wymazie z szyjki macicy.

Kolejnym sposobem na uniknięcie nowotworu szyjki macicy jest systematyczna, wykonywana przynajmniej raz na 3 lata cytologia. Badanie cytologiczne daje możliwość wykrycia stanów przedrakowych oraz raka we wczesnym stadium rozwoju, czyli wtedy, gdy jest on jeszcze w pełni wyleczalny. O cytologii powinny zatem pamiętać wszystkie kobiety, którym zależy na własnym zdrowiu.

Rak jajnika – jaką rolę w jego rozwoju pełni mutacja genu BRCA1 i BRCA2?

Do tej pory nie opracowano jeszcze żadnego skutecznego przesiewowego badania w kierunku raka jajnika. W diagnostyce stosuje się dziś ultrasonografię, badania ginekologiczne oraz badanie poziomu markerów nowotworowych. Ostateczną diagnozę stawia się dopiero po przeprowadzeniu badania histopatologicznego materiału pobranego bezpośrednio od pacjentki.

Niektóre kobiety mają ponadto genetyczne predyspozycje do wystąpienia nowotworu. Jeśli w rodzinie pacjentki były już wcześniej przypadki raka jajnika lub piersi powinna ona poddać się badaniu genetycznemu na obecność mutacji w genach BRCA1 i BRCA2.

Rocznie stwierdza się ok. 3000 - 3500 nowych zachorować na raka jajnika. Daje mu to 2 miejsce, jeśli chodzi o częstotliwość występowania nowotworów narządu rodnego u kobiet, zaraz po raku szyjki macicy. Na rozwój raka jajnika szczególnie narażone są panie po menopauzie, znajdujące się w 40. - 70. dekadzie życia, choć zapadają na niego również znacznie młodsze pacjentki. Rak ten jest przeważnie diagnozowany w późnym stadium. Chore kobiety zgłaszają najczęściej takie dolegliwości, jak ból brzucha, uczucie pełności i problemy gastryczne. Dopiero, gdy rak jest już bardzo zaawansowany pojawia się zwiększenie obwodu brzucha.

Specjaliści oceniają, że szanse na wyleczenie raka jajnika ma aż 90% pacjentek, u których chorobę wykryto w początkowej fazie. Niespecyficzne objawy choroby przyczyniają się jednak do tego, że nowotwór u ponad 70% kobiet wykrywany jest przeważnie nie wcześniej niż w III – IV stadium rozwoju nowotworu (w czterostopniowej skali).

Jak pokonać raka jajnika – są nowe pomysły!

Z początkiem września tego roku w Warszawie zaprezentowany został Raport Zielona i Biała Księga Raka Jajnika. Wyznacza on główne priorytety i działania w walce z rakiem jajnika. Skupiono się w nim na diagnostyce nowotworu, jego leczeniu oraz poprawie jakości życia chorych w naszym kraju. Kluczowym elementem nowej strategii ma być również poradnictwo genetyczne i badania DNA na obecność wspomnianej już mutacji BRCA1 i BRCA2. Twórcy dokumentu - specjaliści z Polskiego Towarzystwa Onkologicznego i Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej – mają nadzieję, że dzięki temu uda się polepszyć sytuację pacjentek, których może dotyczyć problem raka jajnika.

Pozwól sobie pomóc!

Wiele kobiet traktuje zdiagnozowany u siebie nowotwór jak wyrok śmierci. Niepotrzebnie! Warto jednak pamiętać, że szanse powrotu do zdrowia są tym większe, im wcześniej uda się wykryć chorobę. Dlatego każda kobieta powinna informować lekarza o swoich dolegliwościach, nawet jeśli wydaje im się, że nie mogą one mieć nic wspólnego z nowotworem narządów rodnych. Do wykonywania badań zachęcamy szczególnie we wrześniu – Miesiącu Świadomości Nowotworów Ginekologicznych.

Autor: Natalia Jeziorska, testDNA, www.testdna.pl

/fot.© dmbaker/Depositphotos.com/