Co najczęściej powoduje Czerniaka - nowotwór złośliwy skóry?

W ostatnich latach w Polsce odnotowuje się znaczący wzrost zachorowalności na czerniaka złośliwego – raka skóry i błon śluzowych jamy ustnej, będący jednym z najbardziej złośliwych nowotworów.

Grupy ryzyka zachorowania na czerniaka

Badania dowodzą, że na rozwój czerniaków skóry mają wpływ zewnętrzne czynniki środowiska: tzw. kancerogeny oraz uwarunkowania genetyczne.

- Szczególnie narażone na zachorowanie na czerniaka są osoby o bardzo jasnej karnacji, osoby ze znaczną liczbą znamion i znamionami atypowymi, osoby w których w najbliższej rodzinie występowały czerniaki i nowotwory skóry, a także ludzie po transplantacjach narządów, przewlekle przyjmujący leki immunosupresyjne. Długotrwałe przebywanie na słońcu bez odpowiedniej ochrony oraz częste korzystanie z solarium, szczególnie przez dzieci i młodzież do 18 roku życia oraz młode osoby poniżej 30 lat, również zwiększa ryzyko wystąpienia czerniaka – podkreśla dr n. med. Dorota Kozicka z Clinica Dermatologica w Gdańsku.

Kluczową rolę we wczesnym wykryciu czerniaka odgrywa świadomość pacjenta. Obecnie znacznie chętniej, niż kiedyś ludzie biorą udział w bezpłatnych programach badań przesiewowych. Wzrasta również wiedza, szczególnie młodych osób, na temat znamion barwnikowych. Cały czas jednak świadomość społeczna na temat czerniaka nie jest wystarczająca.

Czerniak skóry - przebieg choroby

Proces rozwoju czerniaka przebiega w czterech stadiach klinicznych, gdzie pierwsze stadium chorobowe daje największe rokowania i szansę wyleczenia, a ostatnie - czwarte stadium kliniczne - oznacza nowotwór z przerzutami rozsianymi po odległych miejscach od ogniska pierwotnego. Oznacza to najmniejsze szanse przeżycia. Czerniak złośliwy daje przerzuty do węzłów chłonnych wartowniczych, a w dalszych etapach choroby do węzłów chłonnych regionalnych i węzłów chłonnych, odległych od ogniska pierwotnego. Przerzuty czerniaka złośliwego atakują również skórę, płuca, pozostałe narządy wewnętrzne oraz mózg.

Nawet po bardzo szerokim wycięciu marginesu ogniska pierwotnego może dojść do wznowienia choroby. Mechanizm wystąpienia wznowienia choroby jest następujący: czerniaki rozprzestrzeniają się za pośrednictwem otaczających naczyń chłonnych, czyli mikrosatelity stają się makrosatelitami, które następnie mogą przechodzić w przerzuty in-transit.

- Z przeprowadzonych badań wynika, że wczesne wykrycie czerniaka i podjęta terapia u około 90% pacjentów skutkuje całkowitym wyleczeniem. U około 80% chorych zgłaszających się do lekarza czerniak ma charakter zmiany miejscowej – mówi dr Igor Michajłowski z Clinica Dermatologica w Gdańsku, właściciel strony wykryjczerniaka.pl

Wcześnie wykryty czerniak złośliwy i wdrożenie odpowiedniego leczenia umożliwia całkowite wyleczenie u około 90% chorych.