Malarstwo renesansowe, czyli czasy wielkich mistrzów

Epoka renesansu była dla sztuki (i nie tylko) czymś porównywalnym do rewolucji przemysłowej czy technologicznej. Był to czas, kiedy umysł ludzi otworzył się na rzeczy nowe i innowacyjne, co bez problemu można zauważyć na obrazach wielkich mistrzów tamtego okresu. Pokonując mroki średniowiecznego marazmu i zachowawczości sztuka zyskała całkiem nową jakość i kanon piękna. Podstawową różnicą (i jedną z najbardziej istotnych) była tematyka tychże dzieł, która w dużej mierze odnosiła się do sytuacji świeckich z życia zwykłych obywateli lub historii. Dodatkowo bardzo popularne stały się w owym czasie portrety, choć mogli sobie na nie pozwolić jedynie bogatsi członkowie społeczeństwa. Doszło nawet do tego, że sami malarze malowali swoje podobizny, zwane autoportretami. Było to poważne przełamanie zasad rządzących mentalnością średniowiecznego ludu, ale dzięki temu mamy lepsze pojęcie na temat wyglądu mistrzów pędzla w tamtych latach.

Bogate i szczegółowe

Malarstwo renesansowe swój rozwój rozpoczęło na terenie włoskich miast już w XV wieku. Z uwagi na czas trwania średniowiecza można by wręcz powiedzieć, że była to już najwyższa pora na powrót do tendencji rozwojowych i wprowadzenie innowacji. Obrazy mistrzów renesansu były więc dalekie od skromności. Szeroka i bogata paleta barw oraz dbanie o każdy detal dzieła (także znajdujący się na drugim planie). Symbolika średniowieczna, zwłaszcza ta dotycząca religii, zeszła na dalszy plan, a łaskawym okiem patrzono na bardziej przyziemne elementy obrazów oraz ich znaczenie.

Patrząc na malarstwo renesansowe z dzisiejszej perspektywy każdy może dostrzec, że była to epoka aktów i mitologicznych odwołań w sztuce. Zmianie uległ także materiał, na którym powstawały dzieła – średniowieczną deskę zastąpiły płótna. Innymi dodatkami wyróżniającymi malarstwo tamtej opoki były światłocienie oraz zastosowanie perspektywy w budowie scen rozgrywających się na płótnie. To także czas eksperymentów. Ludzkość zbyt długo żyła w marazmie dlatego strach przed postępem stał się w końcu zbyt męczący, a pragnienie ulepszania świata zwyciężyło. Eksperymentowano tu ze wszystkim – perspektywą, mieszaniem kolorów, farbami olejnymi itp.

Cechy malarstwa renesansowego

Do zestawu najważniejszych cech malarstwa renesansowego można zaliczyć naprawdę wiele elementów. Oczywiście niektóre detale różniły się w zależności od szerokości geograficznej, jeśli jednak trzeba by było podać te najbardziej ogólne to były by to:
- zainteresowanie człowiekiem śmiertelnym, a zwłaszcza jego naturalną anatomią,
- realizm postaci i sytuacji,
- zwrot ku celebrowaniu dostojnego charakteru natury, którą wplatano jako tło nawet na portretach,
- nowe interpretacje (bardziej świeckie) scen z życia religijnego,
- próba symbiozy nauki i religii oraz antyku z chrześcijaństwem (stąd częste nawiązania do mitologii),
- różne perspektywy oraz trójwymiarowość obrazów,
- duża uwaga poświęcona detalom, a zwłaszcza ludzkim dłoniom,
- symbole, alegorie, nawiązania do życia ludzkiego i scen mitycznych,
- bogactwo barw oraz odcieni spowodowanych grą światła ukazanego na płótnie,
- nowe techniki malarskie: np. mokry fresk, obrazy olejne (na płótnie), tempery (na drewnie),
- schemat włoski w portretach (symetria, układ centralny, plan trójkąta trójramiennego, umieszczenie w tle okien oraz elementów pejzażu.

Malarze renesansowi
Nie da się ukryć, że renesans włoski w malarstwie przyczynił się do wydobycia z mroku wielu talentów, których dziś określa się mianem wielkich mistrzów, ze względu na ich ogromny wkład w sztukę. Są to np. Michał Anioł, Rafael Santi, Tycjan, Albrecht Dürer, Botticelli, Masaccio, Bosch, Giorgione, Leonardo da Vinci czy Jan van Eyck. To właśnie w tym czasie powstały jedne z najpiękniejszych obrazów w historii świata, jak:
- „Madonna w grocie”
- „Mona Lisa”
- „Śpiąca Wenus”
- „Wygnanie z Raju”
- „Ostatnia wieczerza”
- freski w kaplicy sykstyńskiej
- „Szkoła ateńska
itp.

Materiał przygotowany we współpracy z Sztuka-Nowoczesna.eu