Alchemia współcześnie – kultury alternatywne

Co tak naprawdę kojarzy nam się ze słowem alchemia? O ile nie zgłębimy tego tematu, zawsze będziemy widzieć tylko ciemne pokoje, zawalone starymi księgami, solidne, dębowe regały, a w ich bliskim sąsiedztwie aparatura alchemiczna w postaci szklanych naczyń z przeróżnymi substancjami w kolorach tęczy.

W kolbie zawsze będzie bulgotał jakiś specyfik, a przez połączenie z innym szklanym naczyniem wydestyluje się z niego jakiś półprodukt, czy może nawet Eliksir Życia. Całości obrazu dopełni nam ekscentrycznie wyglądający człowiek, najlepiej w wysłużonej szacie i z brodą, wyłaniający się z oparów wypełniających pomieszczenie. Czujemy nawet zapach, który roztacza się w tym miejscu – tajemniczy, bliżej nie znany, ale przyjemnie nęcący; zapach magii.

Może i tak to kiedyś wyglądało, a przynajmniej wyobraźnia ludzka tak to ukształtowała. Jednakże prawda jest o wiele prostsza i bardziej skomplikowana zarazem. Alchemia to prekursorka współczesnej chemii, ale różniąca się od niej podejściem. Podczas gdy alchemia zajmuje się przyczynami zjawisk (prowadzi do natury wszelkiej rzeczy) jej współczesna koleżanka woli ich następstwa, jednakże gdyby nie było tej pierwszej dziś moglibyśmy nie mieć tak dużej wiedzy o właściwościach i zastosowaniu poszczególnych substancji. Trzeba jednak pamiętać, że ta wywodząca się ze starożytnego Egiptu nauka, straciła obecnie swój status, a i wówczas była inaczej pojmowana niż to mamy zwyczaj obecnie. Jej holistyczna koncepcja łączyła w sobie elementy zawarte w filozofii, medycynie, psychologii, metalurgii oraz nawiązywała do astrologii.

Prawdą jest, że wspólnym celem wszystkich parających się tą dziedziną było odkrycie metody przemiany ołowiu w złoto, sporządzenie lekarstwa na wszystkie choroby oraz eliksiru nieśmiertelności, jednak stały za tym dość mało naukowe, a bardziej mistyczne schematy myślenia. Medycyna alchemiczna miała za zadanie wspierać siły strukturalne organizmu, a nie działać na niego w sposób fizyczny. Choroba była postrzegana jako zakłócenie wibracyjnej równowagi, a schorzenia wiązano z planetami (sposoby leczenia dyktowała astrologia – serce leczone za pomocą metalu słonecznego; złota) na zasadzie kosmogetycznej współzależności. Badano więc synchronię energetyczną między lekiem, a chorym.

Zmierzch alchemii jako nauki (współcześnie pojmowanej) nastąpił w XVI w. (czasem podaje się wiek XVII i wydanie przez Roberta Boyle'a dzieła The Skeptical Chymist (1661), w którym wyraźnie rozgraniczył on chemię jako naukę od przednaukowych badań alchemicznych). Kluczowe znaczenie tej pracy polegało na postulacie wyraźnego oddzielenia opisu wyniku prowadzonych badań i wynikających z tych badań bezpośrednich wniosków od ich filozoficzno-ezoterycznych interpretacji. Obecnie mamy wiele pośrednich dziedzin nawiązujących pośrednio do tej przednauki, jak homeopatia czy bioterapia, czyli medycyna alternatywna choć nie we wszystkich jej odmianach.

Niekonwencjonalna medycyna jako jedna z dziedzin kultury alternatywnej obejmuje metody leczenia wcale lub słabo zaadaptowane przez medycynę opartą na badaniach naukowych. Część tych metod ma swoje źródło w wielowiekowej tradycji, a część powstała stosunkowo niedawno i w opinii większości lekarzy jest bezwartościowa.

Obecnie alchemia to rzecz tajemniczych stowarzyszeń skłaniających się w stronę okultyzmu, jednak z racji ich ukrytego charakteru niewiele można na ten temat znaleźć. Dawniej działali bardziej jawnie, ale tak naprawdę swoje receptury nigdy nie wyjawiali , gdyż równało się to zdradzie. Dziś wzmianki o alchemii uprawianej w dawny sposób znajdujemy głównie w książkach (np. seria Harrym Potterze) grach komputerowych i filmach. W Studium w szkarłacie odnajdujemy scenę, kiedy Sherlock Holmes odkrywa substancję, dzięki której da się wykryć, czy znaleziony brud jest krwią. No i oczywiście dzisiejsze seriale typu CSI i przedstawione w nich techniki kryminalistyczne - ultrafiolet, odczynniki, proszek daktyloskopijny, badania DNA itd.

Dziękujemy portalowi kulturing.pl za współpracę przy tworzeniu treści.