Czerniak - samobadanie może wpłynąć na wczesne rozpoznanie
Sezon wakacyjny sprzyja zachowaniom mogącym mieć wpływ na wystąpienie czerniaka - nowotworu złośliwego skóry wywodzącego się z neuroektodermalnych komórek melanocytarnych. Zwiększone ryzyko związane jest z częstszym niż w pozostałych miesiącach roku wystawieniem ciała na działania promieniowania UV, zarówno naturalnego jak i sztucznego (solaria i łóżka samoopalające). Niska świadomość społeczna na temat zagrożeń płynących z ciągłego podrażniania skóry oraz niewystarczająca profilaktyka sprawiają, że na przestrzeni ostatnich 20 lat zaobserwowano niemal trzykrotny wzrost zachorowalności na tego rodzaju schorzenie. Czym jest czerniak i jak się przed nim bronić?
Epidemiologia i objawy Czerniak to złośliwy nowotwór skóry człowieka o największej dynamice wzrostu zachorowań. * Prawdopodobieństwo wyleczenia istnieje we wczesnych stadiach choroby (stanowiących około 80% rozpoznań). Do najczęstszych objawów wystąpienia czerniaka należą zmiany skórne w postaci ciemnych plamek lub owrzodzeń, które są doskonale widoczne na ciele człowieka i możliwe do zaobserwowania bez konieczności stosowania skomplikowanych procedur medycznych.U kobiet obserwuje się je najczęściej na twarzy lub kończynach dolnych, u mężczyzn na tułowiu. * Mediana wieku zachorowań jest podobna dla obu płci i wynosi około 50 lat. Nowotwór może dotknąć każdego, jednak tak jak w każdym przypadku istnieją pewne grupy podwyższonego ryzyka, do którego zalicza się osoby: - o jasnej karnacji, jasnym kolorze włosów i niebieskich oczach - ze skłonnością do powstawania zmian barwnikowych skóry (ilością do tak zwanych pieprzyków) - posiadające genetyczną skłonność do zachorowań na nowotwory - często korzystające z solarium i nie stosujące filtrów ochronnych
Diagnoza Podejrzane w kierunku czerniaka mogą być zmiany powstałe de novo lub na podłożu istniejącego już znamienia barwnikowego. Najpopularniejsze cechy pomocne w rozpoznaniu podejrzanych znamion, obserwuje się przy pomocy dwóch prostych systemów: - 7 stopniowa skala Glasgow (powiększenie- kształt- kolor- stan zapalny- sączenie- zaburzenie czucia- średnica>7mm ) - system ABCD (Asymmetry- Borders- Color- Diameter) Wczesna identyfikacja zmian nowotworowych przy nieobecności przerzutów odległych daje szansę wyleczenia choroby, bez konieczności stosowania długotrwałej i trudnej terapii.
Leczenie W przypadku zdiagnozowania miejscowych zmian skórnych najefektywniejszą i najszerzej stosowaną metodą leczenia jest miejscowe wycięcie chirurgiczne podejrzanej zmiany. W przypadkach, kiedy rozwój choroby osiągnie już fazę zaawansowaną, lub w stadium rozsiewu pacjent poddawany jest leczeniu farmakologicznemu (chemioterapia).
Profilaktyka Nie opracowano metody, która w 100% uchroniłaby nas przed ryzykiem zachorowania na nowotwór złośliwy skóry, jednak stosując się do kilku prostych zasad, w znacznym stopniu minimalizujemy prawdopodobieństwo wystąpienia czerniaka. Do najpopularniejszych sposobów profilaktyki należą:
- Unikanie nadmiernego wystawiania skóry na działanie promieni UV - Stosowanie kremów ochronnych, których filtr jest ściśle dobrany do karnacji - Rezygnacja ze sztucznych metod opalania (solarium) - Noszenie nakrycia głowy i oczu (np. okulary przeciwsłoneczne)
Niezależnie od tego, czy spędzamy czas na powietrzu, czy skóra nie ma długiego kontaktu ze słońcem, należy dbać o siebie i regularnie badać zachodzące na niej zmiany. Dobrą metodą może okazać się opisywanie niepokojących przebarwień w książeczce zdrowia, lub specjalnie założonym w tym celu notatniku.
/źródło - Klubzdrowia.org/
|