Samodzielne pomiary ciśnienia konieczne dla zachowania zdrowia! Nadciśnienie tętnicze to choroba, która nie ma czytelnych objawów klinicznych, jednak pozostawiona bez kontroli może prowadzić do bardzo poważnych konsekwencji zdrowotnych, ze zgonem włącznie. Zatem niezależnie od tego czy dolegliwości są odczuwalne, czy też nie, każdy z nas powinien znać swoje ciśnienie i mierzyć je regularnie.

Mierzenie ciśnienia polega na badaniu nacisku, jaki krew wywiera na duże naczynia krwionośne. Wartości ciśnienia tętniczego zmieniają się w czasie cyklicznej pracy serca. Toteż wyróżnia się dwie wartości ciśnienia: ciśnienie maksymalne, czyli skurczowe (gdy serce kurczy się, wyrzucając krew do naczyń), nazywane potocznie górnym; oraz minimalne, czyli rozkurczowe, inaczej dolne.

Według Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego prawidłowe ciśnienie tętnicze nie powinno przekraczać wartości  140 mm Hg dla ciśnienia skurczowego i 90 mm Hg dla ciśnienia  rozkurczowego, w skrócie 140/90.

Optymalne ciśnienie wynosi natomiast 120 mm Hg dla ciśnienia skurczowego i 80 mm Hg dla rozkurczowego, czyli 120/80.

Czy mam nadciśnienie? 

Nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się po uzyskaniu wyników wielokrotnych pomiarów. Jeden,  pomiar nie wystarczy. Dlatego właśnie zachęca się pacjentów, aby samodzielnie mierzyli sobie ciśnienie.

Do samodzielnego mierzenia wartości ciśnienia wykorzystuje się szeroko dostępne ciśnieniomierze elektroniczne. Dostarczają one informacji czy ciśnienie jest w normie oraz pozwalają zaobserwować, czy na przestrzeni jakiegoś okresu ciśnienie rośnie, maleje czy pozostaje względnie stałe. Jest to bardzo ważna dla lekarza informacja.  

Profesjonalnie ciśnienie zmierzyć może lekarz czy pielęgniarka. Możemy o to poprosić podczas każdej rutynowej wizyty w przychodni. Należy jednak pamiętać, że pomiar ciśnienia tętniczego w gabinecie lekarskim informuje o chwilowej jego wartości. U wielu pacjentów stres, nazywany „efektem białego fartucha” może powodować tymczasowy wzrost ciśnienia tętniczego. Zatem odczyt ciśnieniomierza może być zakłamany.

Samodzielny pomiar 

W domu pomiar ciśnienia tętniczego powinni wykonywać systematycznie wszyscy chorujący na nadciśnienie tętnicze. Profilaktycznie zaś minimum raz w roku, każdy człowiek po 18 roku życia. Na konferencji prasowej zwołanej przez PTNT prof. Andrzej Tykarski z Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu (fot. z prawej) wyjaśnił jak powinniśmy mierzyć sobie ciśnienie.

●Przed wykonaniem pomiaru należy przygotować aparat do mierzenia ciśnienia, usiąść przy stole, uwolnić ramię z krępującej odzieży, odprężyć się i poczekać ok.10 minut. Jeśli są różnice we wskazaniach wartości ciśnienia na lewym i prawym ramieniu, pomiary wykonujemy na tym ramieniu, na którym zauważamy wyższe wartości.

●Mankiet aparatu założyć na ramię tak, aby jego dolny brzeg znajdował się 2 - 3 cm powyżej zgięcia łokciowego i aby ściśle przylegał do skóry. Rękę oprzeć wygodnie o blat stołu. Po kilku sekundach aparat elektroniczny sam wskazuje wartości ciśnienia.

●Pierwszy pomiar należy odrzucić. Następnie po dwóch minutach wykonać drugi pomiar, a po kolejnych dwóch minutach – trzeci pomiar. Wynik drugiego i trzeciego pomiaru zapisać do dzienniczka samokontroli i obliczyć z nich średnią wartość. Ta średnia, to jest wysokość naszego ciśnienia tętniczego.

 
- Wszystkie pomiary należy notować i okazywać lekarzowi podczas kontroli. Z pewnością zostaną uwzględnione podczas modyfikowania terapii – zapewnił Pan Profesor. Wymienił też  

Błędy jakie najczęściej popełniamy

●Nigdy nie należy mankietu aparatu zakładać na ubranie.

●Ramię, na którym dokonywany jest pomiar, zawsze powinno znajdować się w poziomie serca – dlatego właśnie podczas mierzenia ciśnienia nie powinno się go układać na oparciu krzesła (będzie leżeć za wysoko) czy kolanach (za nisko).

●Nie należy badać ciśnienia tuż po spożyciu kawy, zjedzeniu posiłku czy po wypaleniu papierosa.

●Jeśli przyjmujemy leki, pomiar należy wykonywać przed ich zażyciem.

●Aparat, którym dokonujemy pomiarów powinien posiadać walidację, czyli certyfikat jakościowy. Najbardziej uznane są licencje Brytyjskiego Towarzystwa ds. Nadciśnienia (BHS) oraz Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (ESH).

O czym zawsze pamiętać

●Ciśnienie tętnicze w ciągu dnia zmienia się. Różnice
w wynikach pomiaru u osoby zdrowej mogą wahać się nawet do 20 mm Hg, u chorej – jeszcze więcej. Oznacza to, że osoby z podwyższonym ciśnieniem nie powinny badać się częściej niż dwa razy w ciągu doby. Za każdym razem należy dokonać minimum dwóch pomiarów, zachowawszy między nimi dwie minuty przerwy.

●Swój domowy sposób monitorowania wartości ciśnienia warto przedyskutować
z lekarzem prowadzącym.

Przypominamy, że na stronach portalu WWW.e-medycyna.pl trwa konkurs, w którym można wygrać wycieczkę zagraniczną. O konkursie tym piszemy też w Babci Polce  w artykule „Cała Polska leczy nadciśnienie tętnicze”.